भारतया न्हुगु दिल्लीइ न मङ्कीपक्सया बिरामी पिहावंगु दु। राजधानी सहरय् न्हापाम्ह बिरामी पिहावंगु दु।

वयात सरकारी अस्पतालय् भर्ना यानातःगु दु। उम्ह मनू न आः तक गन न बिदेश यात्रा याउगु मदुनि। थ्व नाप आःतक भारतय् मङ्कीपक्स जूपि बिरामी प्यम्ह थ्यःगु दु।

थ्व स्वया न्ह्यः दक्षिणी राज्य केरलाय् न स्वम्हेसित थुगु रोग पुष्टि जुइ धुकुगु दु। अस्पतालया कथं थुगु बिरामीपिन्त ज्वरो व छ्यगुवलय् घाः जूगु अवस्थाय् न स्थिर दु।

थ्व स्वया न्ह्ययः रोग पुष्टि जूपि बिरामीपि विदेश वःपि खः। विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनं मङ्कीपक्सयात अन्तर्राष्ट्रिय स्वास्थ्य चिन्ताया विषय जुगु धका धासे विश्वव्यापी जनस्वास्थ्य आपतकालीन घोषणा याये धुकुगु दु।

आः तक हलियक ७५ देशय् मङ्कीपक्स १६ हजार स्वया अप्पोसित पुष्टी जुइ धुकुगु दु सा न्याम्हेसिगु ज्यान वःगु दु धका विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनं धाउगु दु।

भारतया १५ म्ह राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मू न थौं सर्वोच्च संवैधानिक पदया शपथ याइगु जुगु दु।

वयकः भारतया आदिवासी समुदायपाख राष्ट्रपति जुम्ह न्हापाम्ह मिसाम्ह खः। भारतया केन्द्रीय गृह मन्त्रालयं शपथ ग्रहणं याइगु ज्याझ्वः स्थानीय ई कथं थौं सुथय् १०ः१५ बजे धका धाउगु दु।

शपथ लिपा मुर्मूयात २१ तोपया सलामी बिइ धका भारतीय सञ्चारमाध्यमं धाउगु दु। वया लिपा वयकलं राष्ट्रया नामय् सम्बोधन यानादी। वयकलं थौं हे पदभार ग्रहण यानादी।

सन् १९५८ या जुन २० तारिखय् ओडिशाया मयुरभञ्ज जिल्लाय् उपरबेडा गामय् जन्मये जुयादीम्ह वयकलं झारखण्डया अल्पसङ्ख्यक सन्थाल जनजातिपाखे प्रतिनिधित्व यानादीगु खः।

वयकलं सन् २०१५ निसे सन् २०२१ तक झारखण्ड राज्यया गुक्वःगु राज्यप्रमुखया रूपं ज्या यानादी। पारिवारिक जीवनय् तसकं सङ्कट फय्दीम्ह मुर्मू न प्यदँया इलय् जहान व निम्ह काय्पि गुमे यानादीगु खः।

देश बिस्यु वना माल्दिभ्स जुया सिङ्गापुर वःम्ह श्रीलङ्काया पूर्वराष्ट्रपति गोटावाया राजापाक्षेयात ज्वनेगु माग यासे सिङ्गापुरय् उजुरी दर्ता याउगु दु।

श्रीलङ्काय् दशकं तक जुगु गृहयुद्धया झ्वलय् राजापाक्षे न दमन याउगु धासे राजापाक्षेयात ज्वनेत छगु अधिकारवादी समूहं न सिङ्गापुरया महान्यायाधिवक्ता कार्यालय उजुरी बिउगु दु धका समाचार संस्था रोयटर्स न धाउगु दु।

इन्टरनेशनल ट्रुथ एन्ड जस्टिस प्रोजेक्ट संस्थां दर्ता याउगु उजुरीइ पूर्वराष्ट्रपति राजापाक्षे रक्षा प्रमुख जुगु इलय् सन् २००९ आम नरसंहार व मानव अधिकारया यक्को घटना जुगु द्धपः बिउगु खः।

गोटाबाया राजापाक्षेया परिवार हे सत्ता दुगु इलय् देशया आर्थिक अवस्था टाट पल्टे जुगु धासे प्रदर्शनकारीपिन्स राष्ट्रपति निवास कब्जा यायेवं राजापाक्षे बिस्यु वना माल्दिभ्स वंगु खः।

माल्दिभ्स वंगु स्वन्हु लिपा थ्व हे जुलाई १३ तारिखय् राजापाक्षे सिङ्गापुर वःगु खः। राजापाक्षे न सिङ्गापुर हे राजीनामा बिइवं चुनावपाखे रनिल विक्रमासिङ्घे राष्ट्रपति निर्वाचित जुगु खः।

चीनय् छु भूभागय् उष्णलहरया कारण आः झीन्हुतक भचा तापक्रम थहावनेगु अनुमान याउगु दु।

छु प्रान्तय् तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियस स्वया अप्पो थ्यनिगु अनुमान याउगु दु। सङ्घीय सरकारं जङ्गलय् मिँ च्याउगुलि अथे चेतावनी बिउगु खः।

दक्षिण–पूर्वी जेजियाङ प्रान्तय् छु सहरय् उच्च तहया चेतावनी जारी याउगु दु धका बीबीसीं धाउगु दु।

उष्णलहरं याना चीनय् यक्को मनू तयेगु छेँ, ज्याकू व उद्योगय् वातानुकूलित उपकरण प्रयोग याये धुकूगुसा राष्ट्रिय ऊर्जा आपूर्तिइ असर जुइ खने दु धका धाउगु दु।

मानव सिर्जित जलवायु ह्यूपाःया कारण हलियकं उष्णलहर नियमित, जोखिमपूर्ण जुयावया च्वंगु खः।

अमेरिकाय् छगु दशक लिपा न्हापागु पटक पोलियोया बिरामी पुष्टि जुगु दु। न्युयोर्कया स्वास्थ्य विभागं रकल्यान्ड काउन्टीइ च्वम्ह छम्ह मनूयात परीक्षण लिपा पुष्टि जुगु खः।

रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्रया कथं अमेरिकां सन् २०१३ य् लिपागु पटक पोलियोया बिरामी लुगु खः। म्हुतू बिइगु पोलियो खोप (ओपीभी) काम्ह मनूपाखे लिपागु सङ्क्रमण सर जुगु खनेदुगु धका स्वास्थ्य अधिकारीं धाउगु दु।

तर, सन् २००० य् संयुक्त राज्य अमेरिकाय् पोलियोया लागि म्हुतू बिइगु खोप बन्द याउगु खः। न्युयोर्कया स्वास्थ्य विभागं खोप मकापिन्त पोलियो खोपया मात्रा कायेत इनाप याउगु दु। पोलियोयात उन्मूलन यायेगु हलियकंकतः जुयावया च्वंगु दु।

पोलियो घातक भाइरल रोग माने यानातःगु दु। सन् १९८८ य् १ सय २५ गु देशय् पोलियो फैलै जुइ धुकुगु दु । अमेरिकाय् सन् १९६० दशक लिपा खोप विकास जुइ धुका पोलियो न्यूनीकरण जुगु खः।