Display Style:
Column Style
स्तन क्यान्सर विरुद्ध जनचेतनानितिं लच्छिया ज्याझ्वः घोषणा
राजेश बज्राचार्य | ने.सं. ११३७, कौलागा षष्ठी, (११ अक्टूबर, २०१७), यल
“स्तन क्यान्सरयात इलय हे पहिचान याना न्हंकेफई” धैगु नारासहित नेपाल क्यान्सर हस्पिटल एण्ड रिसर्च सेन्टर, हरिसिद्धिं पत्रकार सम्मेलनमार्फत लच्छियंकया थःगु जनचेतनामूलक ज्याझ्वःत पितब्वःगु दु ।
पत्रकार सम्मेलन यासें नेपाल क्यान्सर हस्पिटल एण्ड रिसर्च सेन्टरया नायो एवं कार्यकारी निर्देशक डा. सुदिप श्रेष्ठजुं स्तन क्यान्सर विरुद्ध जनचेतनामूलक ज्याझ्वःया लिच्व कथं इलय् हे क्यान्सर परीक्षण यायेगुक्रम उप्वयाच्वंगु सबल पक्षयात अझ थपुकेगु तातुनां लच्छिया ज्याझ्वः यायेत्यनागु जानकारी बियादिल । अस्पतालया अनुसन्धान केन्द्रपाखें जूगु अध्ययन प्रतिवेदन न्ह्यब्वसें वयेकल धयादिल, “न्हापा अस्पतालय् स्वंगूगु चरणय् थ्यंका वैपिं विरामी पिनिगु Tumor आकार ६.५ सेन्टिमिटर जुयाच्वंगु थासय थौकन्हे २ निसे ४ सेन्टिमिटर थ्यंगु दु । जनचेतनामूलक ज्याझ्वःया प्रभाव अझ उप्वयेका प्रारम्भिक चरणय् पहिचान यायेत ग्वाहाली जुइकथं लच्छियकंया ज्याझ्वः थुगुसी नं न्ह्याकागु खः।”
डा. श्रेष्ठं हरिसिद्धिस्थित नेपाल क्यान्सर अस्पतालय् मेमेगु अस्पतालसिबें उप्व विरामीपिनिगु सफल उपचार जूगु खनेदु धयादिल । सन २०१४य् २७०म्ह व २०१५य् १७३म्ह विरामीपिनिगु उपचार जुुगु न्ह्यथंसे वयेकलं धयादिल, “ल्वय् लंकेत ताःलापिं विरामीपिं सार्वजनिक रुपं न्ह्योने वया नेपालय् क्यान्सरया उपचार सम्भव दु धैगु ध्वाथुइके फःसा थुगु ल्वय् न्हापांगु चरणय् उपचार यायेगु सम्भावना उप्वइ ।” वयेकलं क्यान्सर ल्वय्दुपिं गरीवपिनित तकं समानकथं उच्चस्तरीय उपचारय् पहुँच दयेकेत राज्यपाखे १लख अनुदान मगागु धयादिसें हालया व्यवस्थाय् विपन्न नागरिकया परिचय पत्र व सार्वजनिक रुपं अस्पतालय् फोटो अनिवार्य तयेमाःगु व्यवस्थां विरामीया गोपनियताया अधिकार हनन जुयाच्वंगु बिचाः तयादिल ।
इलय् क्यान्सरया परीक्षण यायेगु प्रचलन उप्वकेत ग्वाहाली जुइकथं वयेकलं ताः ई निसें राज्यपाखें म्होतिइ नं १०लखया स्वास्थ्य विमाया नीति माःगुलिइ बः बिया च्वनादिइगु दु । अस्पतालपाखें मस्तयेत ल्वयया पहिचान व उपचारय् ग्वाहाली विइकेत कान्ति बाल अस्पताललिसे जाना दँय् ५०म्ह मस्तयेत निशुल्क परीक्षण व बायोप्सी व्यवस्था यायेत “प्रोजेक्ट सारथी” नं न्ह्याकाच्वंगु दु ।
निदँया तथ्यांक कथं थुगु अस्पतालय् स्तन क्यान्सरया दकसिबें उप्व विरामीपिनिगु उपचार जुगु खनेदुसा थन दूगु फ्रोजन शेक्सन लगायतया अत्याधुनिक प्रविधिं स्तन शल्यक्रिया नं देय्न्यंकया अस्पतालसिबे उप्व ३५ निसे ४० प्रतिशत खनेदु ।
पत्रकार सम्मेलनपाखें लच्छियंकया जनचेतनामूलक ज्याझ्वःत सार्वजनिक यासें नेपाल क्यान्सर हस्पिटलया डा. कपेन्द्र शेखर अमात्यजुं अन्तर्राष्ट्रिय तथ्यांकय् मेमेगु देशय् स्तन क्यान्सर ६०दँ लिपा जक उप्व खनेदु तर नेपालय् स्तन क्यान्सर दकले उप्व ४०दँ निसें ५०दँ या उमेर वर्गय दूगु न्ह्यथनादिल । “नेपाःया सन्दर्भय् थुगु उमेरय् पारिवारिक जिम्मेवारी व योजना दकसिवें उप्वइगु जुया उपचार खर्च गुलि उप्वइ उलि सामाजिक व पारिवारिक चिन्ता जुइगु स्वभाविक खः ।” वयेकलं धयादिल, “झीगु मंकाः कुतलं दयँदसं परीक्षणपाखें न्हापाँगु अवस्थाय् उपचार याकेत ताःलासा खर्च म्हो जुया पारिवारिक योजना नं पूवनी । थौंकन्हेया प्रविधिपाखें स्वपरीक्षणबाहेक मामोग्राम, अल्ट्रासाउण्डपाखें लुकुबिनाच्वंगु गिर्खातकं नं पहिचान जुइगुलिं ३०दँ वा वसिबे न्ह्यो परीक्षण यायेगु बाँलाइ ।”
छु दु लच्छिया ज्याझ्वःलय् ?
१४ अक्टोबर २०१७ (शनिबार)
स्तन क्यान्सर सम्बन्धि जनचेतनामूलक पदयात्रा (Walkathon) सुथसिया ७ः३० निसें ११ ताःइ तक, रुटः – येँ दरबार मार्ग निसें माइतिघर मण्डला ।
१६ अक्टोबर २०१७ (सोमबार)
स्तन क्यान्सरलिसे संघर्ष याना ल्वय् लंकुपिं विरामीपिनिगु भेला २०१७
(सुथसिया ९ ताः निसें न्हिनेसिया ४ ताःई तक, थायः नेपाल क्यान्सर हस्पिटल एण्ड रिसर्च सेन्टर परिसर, हरिसिद्घि, ललितपुर)
नारा “Keeping our Mothers and Sisters Cancer Free”
७, १४, २८ अक्टोबर २०१७ (शनिबार)
स्तन क्यान्सर सम्बन्धि निशुल्क परामर्श व ओपिडि सेवा: सुथसिया ९ ताः निसें प्रारम्भ, थाय्ः नेपाल क्यान्सर हस्पिटल, हरिसिद्धि, ललितपुर ।
११ र १२ अक्टोबर २०१७ (बुधबार व बिहिबार) Flash Mob
स्तन क्यानसरबारे जनचेतना ब्वलंकेत यल व येँ लायकूलिइ (बुधवाः), ख्वपःया लाय्कुइ (बिहिवाः) मंकाः दबू प्याखँ Flash Mob
अक्टोबर महिना निसें नोभेम्बर ८ तारिख २०१७ तक
स्तन क्यान्सर स्क्रिनिंग (Digital Mammography & Ultrasound) य् ५० प्रतिशत छुट ।
लच्छिया जनचेतनामूलक ज्याझ्वःसं रोटरी क्लव, सम्झना ल्यावोरेटोरी लगायत सामाजिक संस्थापिनिगु नं ग्वाहाली याइगु जूगु दु ।
क्यान्सर ल्वय् विरुद्ध सक्रिय सामाजिक अभियन्ता यल पूर्णचण्डीया रेजिना मुल्मीजुं क्यान्सर विरुद्ध “उपचारकालागि सहयोगी हात” संस्थापाखें थीथी ज्याझ्वःया संयोजन यानादिइगु दु । स्तन क्यान्सर ल्वय्यात त्याकादिइम्ह वयेकलं बुधवाः व बिहिवाःया Flash Mob नापं १६ तारिखया विरामी भेलासं सामाजिक परामर्शय् नं सक्रिय जुयादि । वयेकलं क्यान्सर रेजिष्ट्री अभिलेखिकरणमार्फत स्वास्थ्यसम्बन्धि तथ्यपरक अवस्था सार्वजनिकिकरणलिसें गुलि न्हापां ल्वय पहिचान यायेफै उलि हे खर्च नं म्होः जुइगुबारे सर्वसाधारणयात थुइकेत जनचेतनामूलक ज्याझ्वःया प्रचार प्रसार गाँगामय् थ्यंकेत संचारक्षेत्रयात अपिल यानादिल ।
अक्टूबर महिनायात अन्तर्राष्ट्रिय स्तन क्यान्सर विरुद्ध जनचेतना ब्वलंकेत हलिन्यंक थीथी गतिविधी न्ह्याइ । नेपालय् थुगुकथंया व्यवहारिक जनचेतना ज्याझ्वः सरकारी अस्पताल व राज्यपाखें प्रभावकारी जूगु खनेमदु अवस्थाय् नीजि क्षेत्रया अस्पतालपाखें न्ह्याःगु थुजोगु ज्याझ्वःयात च्वछाय्मागु खनेदु ।
बंगलामुखी सरसफाई याना स्वीखुक्वःगु प्रहरी दिवस हन
राजेश बज्राचार्य | कौलागा चौथी ११३७ (अक्टुवर ९ २०१७)
नेपाल प्रहरीया ६२क्वःगु प्रहरी दिवसया लसताय् यलया बंगलामुखी लागाय् सरसफाई ज्याझ्वः सम्पन्न जूगु दु ।
सामुदायिक सक्रियतासहित पूर्व प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक एवं सामुदायिक विकास केन्द्र तिखिदेवलया नायो डा. गोविन्द प्रसाद थापाया सभानायोसूइ न्ह्याःगु सरसफाई ज्याझ्वःसं महानगरिय प्रहरी परिसर जावलाख्यःया प्रहरी उपरीक्षक देव बहादुर बोगटीया मू पाहाँ कथं झायादिइगु खः ।
सरसफाईलिपा जूगु औपचारिक समापन ज्याझ्वःसं वक्तातयेसं आमनागरीकपिनित केन्द्रबिन्दुइ तया शान्ति शुरक्षा व सुुशासनया सवालयात जनमैत्री प्रहरी प्रशासन अभियानकथं न्ह्याकेगु नितिं सामुदायिक व स्थानीय सरोकारवालालिसे सहकार्यया निरन्तरता आवश्यक जूगुलिइ बः बियादिइगु दु । प्रहरी दिवस हनेत कौलाथ्व पञ्चमी बुधवाः कुन्हु यलया जावलाख्यःलय् प्रहरीपाखे साँगितिक ज्याझ्वः याइगु महानगर प्रभाग मंगलबजारया प्रहरी सहायक निरीक्षक प्रज्वल थपलिया जानकारी नं बियादिइगु दु ।
मंगलबजार व सानेपाया महानगरिय प्रहरी प्रभाग लिसें तिखिदेवल व सानेपाया सामुदायिक प्रहरी सेवा केन्द्रया मंकाः ग्वसालय् न्ह्याःगु सरसफाइ ज्याझ्वःसं कुम्भेश्वर महिला समूह, माँ बंगलामुखी सहकारी, मिसापासा पुचः, नखिपोट महिला मञ्च, सभ्यतानगर व थसिखेल महिला समूहया मिसापिनिगु सक्रिय सहभागिता खनेदुगु खः ।
ज्याझ्वःसं ११ वडा अध्यक्ष इन्द्रमान महर्जन, बंगलामुखीया पुजारी नारायण कपाली, कुम्भेश्वर टोल सुधार समितिया अरोजकुमार खड्गी लगायत राष्ट्रिय युवा महासंघ ललितपुर शाखा, बंगलामुखी भजनमण्डली, नेप्सेमाक, यूरासिया रेयूकाई लगायतया सामाजिक संघसंस्थाया प्रतिनिधिपिनिगु नं आलेख्य उपस्थिति दुगु खः ।
प्रहरी व जनसमुदायया स्वापू क्वाःतुकेगु तातुनां देय्न्यंक थीथी सामुदायिक ज्याझ्वः प्रहरी मेरो साथी, मुस्कानसहितया प्रहरी सेवा, प्रहरी जनसमुदाय हातेमालो व "शान्ति शुरक्षा र सुुशासन, जनमैत्री प्रहरी र प्रशासन" अभियान न्ह्यानाच्वंगु दु । थुजोगु अभियानयात जनसमुदायपाखें पुलाँगु आदेशात्मक प्रहरी प्रशासन रुपान्तरण जूगु धका सकारात्मक कथं नालाच्वंगु खनेदु ।
स्वनिगःव्यापी धिमे धेंधेंबल्ला कासा क्वचाल
लहनान्युज | कौलागा द्धितिया ११३७ (अक्टुवर ७ २०१७)
मानन्धर ब्यायाम मन्दिर २५ वह दँ रजत जयन्तिया लसताय् निक्वःगु स्वनिगः ब्यागु धिमे धेंधेंबल्ला कासा जूगु दु । उगु धेंधेंबल्ला कासाय् ख्वपया क्वाठण्डौ त्वाःया नासंचा धिमे खलः न्हाप लाःगु दुसा किपूया नगामय् च्वंगु बालकुमारी धिमे खलः ल्यू व मध्यपुर थिमिया सिवाः साय्मि खलः मचा पुचः लियांल्यू लाःगु दु ।
कासाय् विजयी जुयादीपिन्त नेपाल मजदूर किसान पार्टीया नायः नारायणमान बिजुक्छें सिरपाःकथं सिजःया धिमे लःल्हानादीगु खः । धिमे धेंधेंबल्ला कासाय् येँ, यल व ख्वपया निर्णायकपाखें बाजं खलः पुचःपाखें प्रदर्शन याःगु ताल, बोल, शैलि, भेषभुषाया लिधंसाय् मूल्यांकन याःगु खः । उगु निर्णायक मण्डलीइ श्रीगोपाल प्रजापति मू निर्णायककथं उपस्थिति जुयादीगु खः ।
ख्वपया दत्तात्रयय् जूगु उगु ज्याझ्वःया न्हापांगु चरणय् पुलांम्ह सांसद नापं उद्योगपति, समाजसेवी लक्ष्मीदास मानन्धरं संस्कृति संरक्षणया लागाय् ज्या यानावयाच्वंगु संघसंस्थायात हःपाः बीमाःगु खँय् बः बियादिल । अथेहे इतिहासविद् पुरुषोत्तम लोचन श्रेष्ठं ख्वपयात सांस्कृतिक शहरकथं विकास याय्माःगु बिचाः प्वंकादीगु खः ।
समाजसेवी तुलसीकाजी मानन्धरया सभाध्यक्षताय् जूगु उगु ज्याझ्वलय् थुगु कासां मौलिक संस्कृतिया ब्वज्या जुइगु दावी यानादिसें थजाःगु ज्याझ्वःयात निरन्तरता बीगु खँ धयादिल ।
ज्याझ्वलय् थीथी संघसंस्थाया नीनिगू प्रतियोगीपाखें धिमे, भुस्याः, छुस्याः, ताः लिसें मौलिक बाजं थाःगु खः ।
उगु कासाय् नाटक, प्रहसन, सांगीतिक ब्वज्यालिसें म्यूजिकल अर्केस्ट्रा नं न्ह्यब्वय्गु ज्या जूगु खः ।
न्हुदँ तःजिक न्यायेकेत थी थी उपसमिति
नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ | कौलागा पारु ११३७ (अक्टुवर ६ २०१७)
नेपाल संवत् न्हूदँ राष्ट्रिय समारोह समिति ११३८ तःजिक न्यायकेगु निति थौं न्हूदँ ११३८ या नायः चित्तरञ्जन नेपालीया सभापतित्वय् छःगुमुँज्या च्वंगु दु । उगु मुँज्यां थ्वहे वइगु कछलाथ्व पारु (कार्तिक ३ गते) तःजिक न्यायेकेगु नितिं थीथी उपसमिति नीस्वंगु दु ।
थुगुसिया नारा “नेपाःया म्हसीका नेपाःया गौरव, राज्यं हे छ्यलेमाः नेपाल संवत” पारित याःगु दु । मुँज्यां व्यवस्थापन समिति नीस्वंगु दुसा उगु समितिइ सुजीव बज्राचार्य, राजेश शाक्य, उमेश स्थापित, ज्योति शाक्य, अमृत ताम्राकार, नवीन मानन्धर, नानीहेरा महर्जन, पंचनारायण महर्जन, रविन श्रेष्ठ, नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ, मचाराजा महर्जन (मुसुंबहाः), मचाराजा महर्जन (खुसिबुँ) च्वनादीगु दु ।
अथेहे, नानीहेरा महर्जनया संयोजकत्वय् मिसा परिचालन उपसमिति, पंचनारायण महर्जनया संयोजकत्वय् सांस्कृतिक समन्वय उपसमिति नीस्वंगु दु । अथेहे लक्ष्मीदास मानन्धरया संयोजकत्वय् सल्लाहकार समिति, नीस्वंगु दुसा उगु सल्लाहकार समितिइ प्रतिष्ठित व्यक्ति कथं जनकवि दुर्गालाल श्रेष्ठ, मल्ल के. सुन्दर व सुरेन्द्रभक्त माथेमायात सल्लाहकारय् दुथ्याकूगु दु ।
भाषिक खलः पुचःपाखें भुषणप्रसाद श्रेष्ठ व पवित्र बज्राचार्य्पिन्त ल्यःगु दु । थ्वहे झ्वलय्, राजनीतिक भ्रातृ संगठनपाखें शैलेश शाक्ये लगंबरेयात ल्यःगु दु । अथेहे समितिया मुँज्यां आर्थिक समितिइ अमृत ताम्राकार, गौतम मानन्धर व नवीन मानन्धर,संचार उपसमितिया संयोजनया नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठ, न्हूदँ नगुमा (क्यालेण्डर) प्रकाशन देवदास मानन्धर व विष्णु चित्रकारपिन्त ब्यूगु दु ।
अथेहे, येँ महानगरपालिकालिसे समन्वय यायेगु नितिं राजेश शाक्य, उमेश स्थापित, नवीन मानन्धरपिन्त ब्यूगु दु ।समारोह समितिया उगु मुँज्यां न्हूदँ ११३८ तःजिक न्यायेकेगु नितिं थीथी लागाय् नीस्वनीगु न्हूदँ समारोह समितिया नायःपिं न्हूदँ राष्ट्रिय समारोह समितिया पदेन दुजः कथं नियुक्त यायेगु निर्णय नं याःगु दु ।
अथेहे समारोह समितिइ गैरनेवाः दुजः कथं कृष्ण अर्याल, राजन केसी व राजुराज जोशीपिन्त ल्यःगु दु ।समितिया मुँज्यां न्हूदँया ¥याली व्यवस्थापन व स्वय्म सेवक परिचालन यायेगु भाला उमेश स्थापित व नानीहेरा महर्जनपिन्त ब्यूगु दु ।नेपाल सरकारलिसे समन्वय यायेगु भाला नवीन मानन्धर व रविन्द्र श्रेष्ठयात ब्यूगु दु ।
यलया लोपोन्मुख साँस्कृतिक पर्व पुनःसंचालन
राजेश बज्राचार्य | कौलागा पारु ११३७ (अक्टुवर ६ २०१७)
यल लायकूलिइ अवस्थित मूलचोकय् २४दँ लिपा मू छेँ आगँ गूठीया विशेष क्षमा पूजा व ५दँ लिपा ठेचो नवदुर्गा भवानी देवी गुठी (गथुप्याखँ)या प्रसादग्रहण ज्याझ्वः सहित २न्हूया देवगण प्याखँ भव्यरुपं क्वचाःगु दु ।
मूःचुकय् मू छेँ आगँ संरक्षण व खड्ग जात्रा व्यवस्थापन समितिया आव्हानय् यल साँस्कृतिक पर्व संरक्षण समितिया संयोजनय् नवदुर्गा भवानी देवी गुठीया नाइके भक्तलाल मालीया सभापतित्वय् जूगु विशेष ज्याझ्वः नं जूगु खः । यल महानगरपालिकाया प्रमुख चिरीबाबु महर्जनया मू पाहाँसूइ विशेष क्षमा पूजा लिपा जुगु प्रसादग्रहण ज्याझ्वः संचालनपाखें यलया लोपोन्मुख साँस्कृतिक पर्व पुनःसंचालनयानिति सामूहिक प्रतिवद्धता प्वंकेगु ज्याः नं जूगु खः ।
मोहनी नःखया घटस्थापनानिसें न्ह्याइगु प्रमुख ७गू पर्वमध्ये ४गू पर्व लोपोन्मुख जुयाच्वंगु अवस्थाय् थुगुसीइ मू छेँ आगँ गुठीया नित्यपूजा न्ह्याःगु अवस्थालिपा विशेष क्षमापूजायात महत्वपूर्ण शुरुवात जूगु आम भक्तजनया धारणा खनेदु ।
“थुगुसी ५दँ लिपा पुनःसंचालनय् वःगु गथुप्याखँ दथुइ सार्वजनिक कथं सम्बन्धित सरोकारवालापिनित बेतालि चिइका, प्रसादग्रहण नापं संस्कृतिया संरक्षणबारे धापू न्यनेकथं आयोजित ज्याझ्वः अतिकं महत्वपूर्ण जु । थुकिं सम्बन्धित गुठीयार जक मखु, मंगल टोल सुधार समेतयात याःगु सम्मानं यल लाय्कूलिइ जूइगु साँस्कृतिक पर्व संरक्षणय जिपिं स्थानीय वासिन्दापिनिगु नं सामूहिक दायित्वबोध यानाब्यूगु दु ।” मंगलटोल सुधार समितिया नायः किरण प्रधानं धयादिल ।
विशेष क्षमापूजा लिपा न्ह्याःगु ज्याझ्वःसं मू छेँ आगँ गुठीया मू थकाली व गुठीयारपिंपाखें प्रमुख अतिथि मेयर चिरीबाबु महर्जन नापं उपप्रमुख गीता सत्याल, गोदावरी नगरपालिकाया प्रमुख गजेन्द्र महर्जन, यलया जिल्ला प्रशासन कार्यालय प्रतिनिधि, महानगरीय प्रहरी परिसरया प्रमुख गणेश ऐर, गुथि संस्थानया प्रमुख शैलेन्द्र पौडेल, यल साँस्कृतिक पर्व संरक्षण समिति एवं ललितपुर उद्योग बाणिज्य संघया नायो सविन श्रेष्ठ, निवर्तमान नायो अजरमान जोशी, वडा नं १६ व १२ या वडाध्यक्ष निर्मलरत्न शाक्य, नारायण अवाले, ज्याझ्वः आव्हानकर्ता साम्राज्यदेव श्रेष्ठ, गथुप्याखँ संयोजक प्रशान्त माली, नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया महासचिव सुनील महर्जन लगायत यलया सरोकारवाला प्रतिष्ठित व्यक्तित्वपिनित बेताली चिइका, खेँ सगँ तक बिइगु ज्याः जुगु खः ।
“बुधवानिसें न्ह्याःगु गथु प्याखँ मोहनीया विजयादशमी व कोजाग्रत पून्हि तकः याना निक्वः हुइकेगु प्रचलन दुगु खः । थुगुसी कौलाथ्व चतुर्दशीनिसें कोजाग्रत पून्हितक न्ह्याःगु नवदुर्गा गथुु प्याँख आर्थिक व सामाजिक समस्याया हुनिं २०६९ निसें दिनाच्वंगु खःसा, बिजयादशमीकुन्हु क्यनिगु प्याँख २० दँ न्ह्यःनिसें अझ नं सञ्चालन जुइपूmगु मदुनि ।
” गथु प्याखँ पुनःसंचालनय् सक्रिय संचारकमी एवं संयोजक प्रशान्त माली धयादिल । वयेकलं हाल जनप्रतिनिधि वयेधुंका यल महानगरपालिकापाखें जुगु आर्थिक ग्वाहालीया सम्झौता लिपा
थुगुसी गथुप्याखँ सम्भव जुगु धयादिसें थुगुसीया २ लख ग्वाहालीयात दरबन्दीया ब्ववस्था यानादिइत इनाप यानादिल ।
ज्याझ्वःसं सम्बोधन यासें ललितपुर महानगरपालिकाका मेयर चिरीबाबु महर्जनजुं थुपिं लोप जुयाच्वंगु पर्व त थुगुसी विधिवत सञ्चालन यायेमफूसां तवि आईक्वं अझ व्यवस्थित यायेगु प्रतिबद्धता प्वंकादिइगु खः । ‘स्थानीय निकायपाखें यायेमाःगु आवश्यक सहयोग बिइतः जिं प्रतिवद्ध,’ वयेकलं धयादिल, ‘सरकारया ग्वाहाली जक मखुसें गुठीयारपिनिसं नं थःगु अमूर्त संस्कृति संरक्षणया नितिं फूःगु चाःगु योगदान बिइमाल ।’
ज्याझ्वःसं यल गुठी संस्थानया प्रमुख शैलेन्द्र पौडेलं आइक्वंनिसें नाच सञ्चालन यायेत जिन्सी नापं नगदया अनुदान समयानुकूल परिमार्जन यानावनेत थपिं प्रतिवद्ध दुगु कनादिल । ‘गुठीयारपिन्सं इलय् हे प्रस्ताव पेश यायेमाल,’ वयेकलं धयादिल ।
यल सांस्कृति पर्व संरक्षण समिति लिसें ललितपुर उद्योग बाणिज्य संघया नायो सविन श्रेष्ठजुं ऐतिहासिक महत्वया प्याखँ व पर्व संरक्षणयानितिं सम्बन्धित निकायपाखेें यथेष्ट आर्थिक व्यवस्था मयाःगुपाखें ध्यानाकर्षण यानादिल । वयेकलं यल देयात संस्कृतिक व पर्यटकीय नगर दयेकिगु अवधारणाया घोषणायात व्यवहारिक यायेत सरकारी पक्षपाखें उचित ध्यान तयेमाःगु व उद्योग व्यवसाय क्षेत्रपाखें निरन्तर सहकार्य व ग्वाहाली यायेगु प्रतिवद्धता प्वंकादिल ।
नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबू यल कचाया छ्याञ्जे राजेश बज्राचार्यं न्ह्याकाःदिइगु ज्याझ्वःसं केन्द्रिय महासचिव सुनील महर्जनजुं नेवाः तजिलजिया समाचार संप्रेषणय् नेवाः संचारकमी सकलें जाना याःगु पहलकदमीया दसू गथुप्याखँया पुनःसंचालन जुवंगु धयादिसें स्थानीय निकायया निति नियम दयेकेगु अधिकारयात छ्यलाः यलयात साँस्कृतिक व पर्यटकीय नगरी दयेकेगु हे स्मार्ट सिटी दयेकेगु बराबर जुइगु धारणा तयादिल ।
ज्याझ्वःसं सूभाय न्वचू ब्यूसें मूः छेँ आगँः छेँ गुठीया व्यवस्थापक सामाज्रदेव श्रेष्ठं द्यः पूजा विधि पर्व पुनः सञ्चालन यायेत थपिं तयार दुगु धयादिल । वयेकलं पर्वया निरन्तरतायालागि तःभूखाचं ध्वस्त जुयाच्वंगु लिच्छवीकालिन द्यःछेँ पुननिर्माणय् यल महानगरपालिका लगायत सकसिनं प्राथमिकता बिइमाःगुलिइ जोड बियादिल ।
“हाल थुगु आगँ छेँया बाँकी थाय् गुठी संस्थानपाखें व्यवसायिक प्रयोजनय् बालं तयातःगु दु । गुठीयाःपिनिगु संरक्षणय जुइमाःगु छेँ मुक्कं साँस्कृतिक प्रयोजनय् बिइगु व्यवस्था यायेमाल ।” वयेकलं आगँ छेँ तयेमाःगु गुठीया लिच्छवीकालिन द्यः हाल पाटन संग्रहालय् तयातःगु नापं सम्बन्धित थसिमलः पायो खड्ग जात्रा सुरक्षाया चुनौती दुगु कारणं लोप जुयावंगु धारणा तयादिल । थुकियात महानगरिय प्रहरी परिसरया प्रमुख एसएसपी गणेश ऐरजुं संस्कृति व पर्वयात निरन्तरता बिइकेत प्रहरीं शान्ति सुरक्षा व्यवस्थाया यायेगु प्रतिवद्धता प्वंकादिल ।
यलया गथु प्याखँ निगू नगरपालिका दथुइ सहकार्यया ताँः
ज्याझ्वःया विशेष पाहाँ गोदावरी नगरपालिकाया प्रमुख गजेन्द्र महर्जनं गथु प्याखँ यल महानगरपालिका व गोदावरी नगरपालिकाया संस्कृति संरक्षणया विषयसं क्वातूःगु ताँ जुगु धयादिगु दु । गथु प्याखँया महत्वयात दीर्घकालीन रुपं स्थापित यायेत थगु नगरपालिका अन्तर्गतया नवदुर्गा भवानी गुठी छेँ पुननिर्माणया नितिं १०लख बजेट विनियोजन जुइगु व सांसद कोषपाखें थप २०लख सहयोग बिया भौतिक सम्पदाया सुरक्षण यायेगु वयेकलं प्रतिवद्धता प्वंकादिल ।
थुकिया शुरुवात नापं यल सास्कृतिक पर्व संरक्षण समितिया संयोजनय् गोदावरी, लेले लगायतया थासय्च्वंगु नेवाः नापं अन्य समुदायया पर्वयात संरक्षण यायेत गोष्ठी लगायतया ज्याझ्वः नं
जुइगु वयेकलं जानकारी बियादिल ।
“निगु नगरपालिका दथुया बिकास निर्माणया ज्या नापं संस्कृति संरक्षणय् जनप्रतिनिधिप्रतिया अपेक्षा पूवंकेत गोदावरी नगरपालिका प्रतिवद्ध दु । ठेचोया नवदुर्गा भवानी गुठी थुगु ज्याः न्ह्याकेत धिसिलाःगु ताँ जुयाच्वंगु खँ पुनःसंचालनय् वःगु गथु प्याखँपाखें दसू जुया स्थापित जूगु दु ।” प्रमुख महर्जनं धयादिल ।
गथु प्याखँ प्रर्दशन यायेत ठेचोस्थित देवगण गुठी छेँया मू द्यः, तान्त्रिक साधना यानातैगु मुखौटा, कलेवर पोसाक, गरगहना खमूतिइ कुबिया देवगणपिनित बुधबार पैदलयात्रा याना यल लायेकूलिइ थ्यंकुगु खः । लायेकूलिइ थ्यनेन्ह्यः ११म्ह देवगण, २ म्ह नाइके व गुठीयापिं याना ३४म्ह सित गुठी छेँ पशुपन्छी बलि सहित पूजा यायेगु चलन दु ।
थथे पूजालिपा तान्त्रसाधना यानातःगु मोहनी सिन्हः तिकेधुंका चिपः नयेगु, मिसापिनित थिइगु, ख्वाः सिलेगु वा छेँ द्यनेगु बर्जित यायेमाःगु धार्मिक मान्यता दु । बर्जित यानातःगु ज्याः सिइकं अपहेलना याइपिं गुठीयाःत अर्धपागल व गुठीया ज्याः यायेतक नं मफइगु जनविश्वास दु । नवदुर्गा गुठीया नाइके भक्तलाल माली धयादिल । यलय् प्याखँ प्रर्दशन यायेत ६ लाः न्ह्यःनिसे तयारी जूगु खँ वयेकलं कनादिल ।
‘देवगणपिनित प्याखँया प्रशिक्षण बिइत जक नं स्वःला लगेजुल,’ नाइके माली धयादि, ‘पसुका चिइगु ज्या सम्पन्न यायेत ७न्हू माः ।’ वयेकया अनुसार नवदुर्गा पूजा वइपिं भक्तजनपिनित प्रसाद स्वरुप टिका, स्वाँः बिइबले हरेकसित पसुका नं अनिवार्य बिइगु प्रचलन दुगु खःसा प्याखँ प्रर्दशन यायेत थुगुसी दम्बीः खीं व देवगणया वसः तक नं न्हूगु व्यवस्था जूगु दुसा समग्र माली समुदाय सक्रिय जुइफुगुलिइ नगरपालिका, गुथि संस्थान लगायत सरोकारवालापिनिगु ग्वाहाली महत्वपूर्ण सावित जुवंगु दु ।
यल लाय्कूलिसे सम्बन्धित लिच्छवीकालिन, मल्लकालिन व शाहकालिन याना ३गू पर्व दु । ठेचोया नवदुर्गा नाच पुनः सञ्चालननापं लायकू दरवार क्षेत्रलिसे सम्बन्धित लोपोन्मूख ७गू पर्वमध्ये ४ गू पर्व न्ह्याकेगु ज्याः पूःमवनि । थनया पर्वत थःथवय् अन्तरसम्बन्धित खनेदु । लिच्छवीकालिन मूः छेँ आगँ द्यः पूजा विधि लोपोन्मुख जुइधुंकूुगु दुसा नवदुर्गा नाच, खड्ग जात्रा, अष्टमाष्ट्रिका नाचया हवन पर्व नं लोप जुजुं वनाच्वंगु अवस्था दु ।
