महाशिवरात्रिया न्हि पशुपतिइ देगलय् प्यंगू प्रहरय् प्यताजि पुजा जूगु पशुपति क्षेत्र विकास कोषं धाःगु दु। बुधबाः थ्यंमथ्यं बहनीसिया ६ ताः ई न्ह्याःगु पुजा थौं सुथसिया ६ ताः ईतक न्ह्याःगु कोषया सदस्यसचिव डा मिलनकुमार थापां राससयात धयादिल।

सांस्कृतिक नखःया कथं दयाच्वंगु थूगु चान्हय् बुधबाः पशुपतिइ प्यंगू प्रहरय् प्यताजि पुजाया नापनापं महादीप, अखण्डदीप, लक्ष्यबत्ती व दीपोत्सवया नापं लख बेलपत्र छायेगु याइ। कैलाशकुट व किराँतेश्वरया सङ्गीत आश्रमय् शास्त्रीय म्येय् हालाः प्याखँ हुलाच्वनी। महाद्यःया दर्शन यायेत व महाशिवरात्रि नखः या मेलाय् ब्वति कायेत देय्या थी थी ब्वः नापनापं भारतया तीर्थयात्रीत पशुपतिइ म्वः म्वः जूगु खः।

महाशिवरात्रिया प्रहर पुजाया विशेष महत्व दूगु धर्मशास्त्रविद् लिसें नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिया दुजः प्रा डा देवमणि भट्टराईनं धयादिल। बुधबाः बहनी थ्यंमथ्यं खुताः ई निसें न्ह्याःगु न्हापांगू प्रहरया पूजा पौने ९ सं क्वचागु लिसेंं निगूगु प्रहरया पुजा न्ह्यानाः थ्यंमथ्यं पौने बाह्र तक न्ह्याःगु खः। उकिया कथहं स्वंगूगु प्रहरया पुजा न्ह्यानाः पौने ३ सं क्वचाःगु खः।

उकिया लिपा प्यंगूगु प्रहरया पुजा न्ह्यानाः सुथय् खुताःई तक पुजा जूगु प्रा डा भट्टराईनं धयादिल। जप, ध्यान, पुजा, अघ्र्यदान, पाठ, रुद्राभिषेक यानाः प्रहर पुजा याइ। महाशिवरात्रिया प्रहर पुजाया विषेश महत्व दइगु जुयाः थूगु पुजायात विधिपूवंक यायेमाः। प्राणप्रतिष्ठानापं पलिस्था जूगु देय्न्यकं यक्व हे महाद्यःया देगलय् बुधबाः बहनि निसें विधिपूवंक प्यंगू प्रहरया पुजा जूगु खः। प्रहर पुजां महाद्यः लय्ताइ धयागु धार्मिक विश्वास दु।

थूगु प्रहर पुजा रुद्रमति सिथय् चाबही गङ्गाहिटीइ च्वंगु रुद्रेश्वर महाद्यःया देगः, गौरीघाटय् च्वंगु त्रिगजुर शिवालय, गोकर्णेश्वर महाद्यःया देगः, नागेश्वर, डोलेश्वरलिसेंया देगलय् नं जुइगु परम्परा दु। महाशिवरात्रिया लसताय् बुधबाः न्हिच्छि हे पशुपतिनाथ नापनापं गोकर्णेश्वर, डोलेश्वर, नागेश्वर महाद्यः, मखनय् च्वंगु महाद्यः लिसेंया देगःलय् लखंलख भक्तजतय्सं दर्शन याःगु खः।

मगर समुदायत अप्वः दूगु जिल्लाय् थौं ४३ क्वःगु राष्ट्रिय मगर एकता दिवस थी थी ज्याझ्वः ग्वसाः ग्वयाः न्यायेकेत्यंगु दु।

मगर जातितय्गु म्हसीका, भाषा संस्कृतिया संरक्षण व एकताया निंतिं ज्या यानाच्वंगु सङ्घ–संस्थातय्सं थी थी ज्याझ्वः यानाः थ्व दिवस न्यायेकेत्यंगु खः। नेपाल मगर सङ्घया स्थापनाया झ्वलय् दँय् दसं फागुन १५ गते थ्व दिवस न्यायेकाः वयाच्वंगु खः। आदिवासी जनजाति समुदाय अन्तर्गत लाःगु देय्न्यंकया मगर पुचः, सङ्घ संस्थां थ्व दिवस न्यायेकाच्वंगु दु।

मगरतय्गु साङ्गठनिक नखःया कथं थ्व दिवसयात कायेगु याः। जिल्लाया थी थी थासय् थौं भव्य सांस्कृतिक झाँकी प्रदर्शनलिसेंया सांस्कृतिक ज्याझ्वः जुइत्यंगु दु। नेपाल मगर सङ्घ जिल्ला कार्यसमिति नापं मेमेगु पुचलं पालिकास्तरीय ज्याझ्वःया ग्वसाः ग्वयेत्यंगु दु।

थौं जिल्लाया रामपुर माथागढी, तिनाउ, निस्दीलिसेंया थासय् भव्य सांस्कृतिक ज्याझ्वः यायेत्यंगु दु। थनया १० गू हे स्थानीय तहय् थौं सार्वजनिक बिदा नं ब्यूगु दु। जिल्लाय् ५४ प्रतिशतस्वयां अप्वः मगरतय्गु बसोबास दु। विसं २०३९ फागुन १५ गते नेपाल लाङ्घली परिवार सङ्घया न्हापांगु अधिवेशन क्वचाःगु लुमन्तिइ मगर समुदायं मगर दिवसया कथं न्यायेकेगु न्ह्याकूगु खः।

मगर स्थापना दिवसया झ्वलय् दक्व जिल्लाया जिल्ला मगर सङ्घ, नगर व गाउँपालिकास्तरीय मगर सङ्घलिसें हे विदेशय् च्वंगु मगरलिसे स्वापू दूगु सङ्घ संस्थातय्सं मगर स्थापना दिवसया झ्वलय् थी थी ज्याझ्वःया ग्वसाःग्वयेत्यंगु नेपाल मगर सङ्घं धाःगु दु। पाल्पाय् मगरी कला, संस्कृति तसकं लोकंह्वाः। थनया मगरी कलासंस्कृति झार्मे, सालेजो, कौडा, मारुनी, ठूलो नाच, झ्याउरे संस्कृतिइ मगरलिसें दक्व समुदायतय्सं न्ह्यइपुइकीगु याः। पाल्पाया दक्व स्थानीयतहनिसें वडा–वडा त्वालय् त्वालय् तकं मगर एकता दिवस भव्य जुइक न्यायेकेगु धकाः नेपाल मगर सङ्घ पाल्पाया नायः शान्ति झेडी थापां कनादिल।

नेपाल मगर सङ्घ केन्द्रीय समितिया मातहतय् आः न्हय्गू हे प्रदेशय् प्रदेश समिति, ७७ जिल्ला मध्ये ६८ जिल्लाय् जिल्ला समिति, न्हय्सः व ५३ स्थानीय तहमध्ये न्यासः व ३० गाउँपालिका÷नगरपालिकाय् स्थानीय तहय् समिति गठन जुइ धुंकूगु दु। थौंकन्हय् नेपाल मगर सङ्घय् थी थी क्षेत्रगत, पेसागत व थरगत संस्थात स्वानाः न्ह्यानाच्वंगु दु। सङ्घं मगरतय्त छधी यायेत गन मगर अन मगर सङ्घ, गन मगर सङ्घ अन मगरात स्वायत्तता धइगु साङ्गठनिक नारा दयेकाः साङ्गठनिक अभियान न्ह्याकूगु दु।

परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवा व स्पेनया विदेशमन्त्री जोसे म्यानुअल अलबारेस् बुएनो दथुइ जेनेभाय् निगु पक्षीय भेटवार्ता जूगु दु।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय मानवअधिकार परिषदया ५८ क्वःगु उच्चस्तरीय सत्रय् ब्बति कायेगु निति जेनेभाय् बुधवाः साइडलाइन भेटवार्ता जूगु खः।

नापलायेगु झ्वलय् मन्त्री डा. देउवां युरोपियन युनियनया विदेश मन्त्री कथं म्यानुअलनाप युरोपियन युनियनया छगु महत्त्वपूर्ण सदस्यया कथं जुयादीम्ह स्पेनं नेपाःया आर्थिक सामाजिक विकास यानादीगुलि सुभाय् देछानादीगु खः।

मन्त्री डा. देउवां कोभिड १९ व भुखाय् ब्वःगु इलय् ग्वहालि याःगुलि सुभाय् देछानादीगु खः।

नेपाल आदिवासी जनजाति पत्रकार महासङ्घ (फोनिज) मधेश प्रदेशं प्यम्ह पत्रकार तय्त सम्मानित याइगु जुगु दु।

फोनिज मधेश प्रदेशं स्थापना याःगु क्रिएटिभ क्रियाशील पत्रकारिता पुरस्कार व देवनारायण गनिया स्मृति पत्रकारिता पुरस्कारपाखे प्यम्ह पत्रकार पुरस्कृत यायेत्यःगु खः। सञ्चार ख्यलय् ताः इलय् निसे पत्रकारिता याना वया च्वपि सत्यप्रसाद श्रेष्ठ व रिना आलेयात देवनारायण गनिया स्मृति पत्रकारिता पुरस्कार लःल्हाइगु जुगु दु।

अथेहे क्रिएटिभ क्रियाशील पत्रकारिता पुरस्कार लक्ष्मी चौधरी व डम्बर राईयात लःल्हाइगु जुगु दु। फोनिज मधेश प्रदेशया अध्यक्ष दुष्यन्त चौधरीया संयोजकत्वय् गठन जुगु पुरस्कार छनोट समितिं पत्रकारपि श्रेष्ठ, आले, राई व चौधरीयात लःल्हायेगु निर्णय जूगु दु धका फोनिज मधेश प्रदेशया महासचिव बृजमान तमाङं जानकारी बियादीगु दु।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलं पवित्र पाशुपत क्षेत्र नेपालय् लाःगु झीगु निंतिं जक मखू सकल हिन्दूतय् निंतिं गौरवया खँ जूगु धयादीगु दु।

महाशिवरात्रि पर्व, २०८१ या लसताय् देय् दुने व विदेशय् च्वनाच्वंपिं सकल नेपाःमि दाजुकिजा व तताकेँहेपिनि सुख, शान्ति व समृद्धिया मनतुनां वय्कलं धयादिल, “नेपाः भूमिनापं भगवान महाद्यःया स्वापू थी थी वैदिक ग्रन्थय् वर्णन यानातःगु दु। पवित्र पाशुपत क्षेत्र नेपालय् लाःगु झीगु निंतिं जक मखुसे सकल हिन्दू तय्गु निंतिं नं गौरवया खँ खः।

”वय्कलं झीगु देशय् यक्व हे धार्मिक सम्प्रदाय  दुने दयाच्वंगु सनातन संस्कृतिइ शिवनापं स्वापू दूगु आस्था व विश्वास मदिक्क प्रतिविम्बित जूगु धयादिसें आराध्यदेव श्री पशुपतिनाथ व किरातेश्वर महाद्यःयात साक्षात् शिवस्वरूप तायेकाः आस्था तयावया च्वंपिं हलिन्यकंया श्रद्धालुतय् निंतिं नेपाः न्ह्याबलें आध्यात्मिक चिन्तनया केन्द्र जुया वयाच्वंगु धकाः धयादिल।

“वैदिक परम्पराय् शिवयात मू कथं संहारया शक्ति कथं कयातःसां शिवशक्तिइ सौम्य व रौद्र निगूलिं स्वरूप स्वानाच्वंगु दु, थुकिं प्रकृतिया सृजनात्मकलिसें संहारकारी शक्तियात बराबर प्रतिनिधित्व याइ”, वय्कलं धयादिल, “सौम्य शक्तिं मनूया चेतनाय् भिंगु पक्षया बोध याकाः उकियात जक ग्रहण यायेत उत्प्रेरित याइगुलिं हे ‘सत्यं शिवम् सुन्दरम्’ प्राचीन लोकोक्तिया कथं दयाच्वंगु खः।

” रौद्र शक्तिं मभिंगु ज्यां वःगु लिच्वः यात दण्डित याइ । थथे मानव जातिं प्रकृतिनापंया बांलागु मंकाः ज्यां जक थःगु प्रगतिया लँपुइ वनेमाः धइगु तथ्ययात झीगु थी थी सांस्कृतिक नखः चखः थें हे महाशिवरात्रिं नं ज्वः मदूगु कथं प्रकट यानाच्वंगु वय्कःया धापू दु। निर्जल व्रत, रात्रि जागरण, प्यंगू प्रहरया पूजा नापं शिव महिमा कीर्तन शिवरात्रि पूजाया मू ब्वः कथं तायेकी धाःसा शिवरात्रिया पालनां योग व मोक्ष निगूलिं दइ धइगु धार्मिक भलसा दयावयाच्वंगु वय्कलं धयादिल।

“महाशिवरात्रिया थुगु पवित्र लसताय् झीसं पाशुपत क्षेत्रनापं देय्या थी थी ब्वय् दयाच्वंगु सांस्कृतिक नापं धार्मिक सम्पदातय्गु पाय्छिकथं संरक्षण लिसें संवद्र्धन यायेगु प्रण यायेमाः”, वय्कलं धयादिल, “झीत दूगु धार्मिक सम्पदायात मौलिक स्वरूपय् लिपाया पुस्तातय्त लःल्हायेगु झीगु दायित्व खः।

स्वनिगःया जलाधारया कथं दूगु बागमती खुसियात यचु पिचु यानातयेगु झी सकसिगु नं दायित्व खः। राष्ट्रपति पौडेलं महाशिवरात्रि नखः, २०८१ पाखें झी सकसिगु जीवनय् आध्यात्मिक जागरणया न्हूगु जः ह्वले फयेमा धकाः भिंतुना देछानादीगु दु।