विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ) न कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) विरुद्धया खोप निर्यातय् भारतं प्रतिबन्ध तःगुलि थुकिया असर ९१ गु देशय् लागु दु।

भारतं खोप निर्यातय् तःगु प्रतिबन्धया कारण हे कोरोनाया न्हुगु भेरियन्ट फैलै जुइगु जोखिम तसकं खनेदुगु धका डब्ल्यूएचओ न धागु दु। ‘विशेषयाना सेरम इन्स्टिच्युट अफ इन्डियापाखे खोपया भरपाई एस्ट्राजेनेया कम्पनीं याये मफुगु दु, उकिया कारण ९१ गु देशय् खोप आपूर्तिया कमी प्रभावित जुगु दु’, डब्ल्यूएचओया प्रमुख वैज्ञानिक सौम्या स्वामीनाथन धागु दु। वयकःया कथं खोप अभावया सामना याइगु देशय् कोरोनाया न्हुगु भेरियन्टया जोखिम दु।

‘बी.१.६१७ जक मखु मेमेगु भेरियन्ट मेमेगु देशय् न खनेदु व हलियकं फैलै जुइ । थुगु भेरियन्ट तसकं याकन फैलै जुइफु व झी सकसिया स्यू। उगुु भेरियन्टयात म्हसिके न्ह्यः हलियक हे फैलै जुइ धुकिइ। उगु खँ हे ११७ भेरियन्टय् न लागू जुइ व आः यक्को फैलै जुइ’, धका वयकलं धयादीगु खः।

वंगु दँय् सेरम इन्स्टिच्युटं एस्ट्राजेनेका नाप सम्झौता यागुलि कम व मध्यम आय दुपि देशय् १ अर्ब डोज खोप आपूर्ति यायेगु धका धागु दु। सन् २०२० दुने जक ४० करोड डोज खोप आपूर्ति यायेगु कम्पनीं धागु दु । थुगु खोप कोभ्याक्स ज्याझ्वःया लागि सम्झौता यागु दु।

हलिमय थीथी देशय् दूगु कोरोना भाइरसया थीथी भेरियन्टयात विश्व स्वास्थ्य संगठनं थीथी नां छुयादिगु दु ।

डब्लुएचओं बेलायतय् खनेदूगु भेरियन्टयात “अल्फा” नां छुयादिगु दु । ब्राजिलया भेरियन्टया नां “गामा”, दक्षिण अफ्रिकाया “बेटा” तःगु दु ।

अथेहे भारतय् लूयावःगु भेरियन्ट नेपालय् नं खनेदयावःगुलिं आःया भाइरसयात कोभिड डेल्टा व कप्पा धाय्मा । डब्लूएचओं ग्रीक भाषां भाइरसया भेरियन्टया नां तःगु खः।

अतिकं संक्रामक कथं काइगु “डेल्टा” भेरियन्ट विश्वया ५०गू सिबें अप्वः देशय् न्यनाच्वंगु दु । कोरोना भाइरसया भेरियन्टय् नामय् सहजीकरण जुइमा धकाः नां छुयादिगु खः।

थ्वयान्ह्यः छु देशय् न्हूगु भेरियन्ट वल उगु हे देशया नामय् म्हसिका बियावयाच्वंगु खः।

भियतनामय् थौंकन्हे वःगु भेरियन्टयात धाःसा आःतक ना बिउगु मदुनि । थुकिया जेनेटिक कोड हे याःगु मदुनि ।

जापानय् १२दँनिसें १५दँ दुपिं मस्तय्त कोरोना भाइसरविरुद्धया खोप बिइगु जूगु दु ।

स्वास्थ्य मन्त्रालय अन्तर्गतया विज्ञपिनिगु पुचलं अमेरिकी कम्पनी फाइजरया खोप मस्तय् नं बिइगु स्वीकृति बिउगु खः । फाइजरया खोप १६दँ वा व सिबें अप्वः उमेरया मनुपिन्त धाःसा थ्वयां न्ह्यः हे खोप बिइधुंकुगु दु ।

२द्वः २सः व ६०म्ह मस्तय्त याःगु परीक्षणया नतिजाय् सकारात्मक खनेदेवं १२दँ निसें १५दँ तक्कया मस्तयेत नं खोप बिइत अनुमति बिउगु खः ।

जापानी सरकारं वंगु फेबु्रअरी महिनाय् फाइजर खोपयात अनुमति यिबा स्वास्थ्य लागाया कर्मचारीपिन्त खोप न्ह्याकूगु खः । अथेहे ज्याथजिथिपिन्त नं थ्वे हे अप्रिलय् खोप न्ह्याःगु खः ।

जापानय् ९गू क्वःति ७० लखः नागरिकपिन्त फाइजरया खोप बियाच्वंगु दु ।

चीनं थःगु मुलुकय् च्वनिपिं त्यपूपिन्त स्वम्ह सन्तान बुइकेगु अधिकार बिइगु निर्णय याःगु दु।

चिनियाँ बुखँ एजेन्सी सिन्ह्वाया कथं सत्ताधारी चिनियाँ पार्टीया पोलिब्यूरो मुँज्यां अनुमोदन याःगु नीतियात राष्ट्रपति सि जिनपिङं अनुमोदन याःगु खः ।

चीनया जनसंख्याय् थपू जुइगु दर दशक न्ह्यः हे दकले अपा म्हो जूगु तथ्यांक सार्वजनिक जूगु छें ईलय् हे चीनं थुजागु उजं बिउगु बीबीसीं न्ह्यथं दु ।

जनसंख्याय् म्हो खनेदेवं चीनयात निम्ह सन्तानया नीतिविरुद्ध दबाब अप्वःगु खः । थ्वयान्ह्यः सन् २०१६य् चीनं विवादित छम्ह सन्तान नीति अन्य यासें छगू त्यपूपिन्सं निम्ह सन्तान बुइके फइगु नीति हःगु खः ।

यद्यपि थ्वः नीतिं नं चीनय् जन्मदर अप्वःकेगु मफत ।

नेपाः नाप च्वंगु भारतीय राज्य बिहारय् जारी लकडाउन ८ जुन तक थपे यागु दु। व्यापार अतिरिक्त छुट यासे ८ जुनतक लकडाउन यायेगु निर्णय यागु खः।

बिहारया मुख्यमन्त्री नितिश कुमारं लकडाउन जुन ८ गते तक जुइ धका जानकारी बिगु दु। भचा छ्वासूकुगु लकडाउनय् आः सुथय ६ बजेनिसे न्हिनय् २ बजे तक पसः चायके दइ।

उकिया लागि फरक–फरक व्यवसायया लागि फरक दिं तोके यागु दु। डीएमं थुकिया बारे निर्णय याइ धका धागु दु। अथेहे थ्व स्वया न्ह्यः अत्यावश्यक ज्याय् जक सरकारी कार्यालय खुल्ले जुगु खःसा आः दक्को कार्यालय चायके दइ। न्हिनय् ४ बजे तक २५ प्रतिशत कर्मचारी उपस्थित जुया सेवा बिइगु बिहार सरकारं धागु दु।

बिहारय् आःतक ७ लाख ५ हजार स्वया अप्वो कोरोना भाइरस संक्रमण जुगु दु। उकि मध्ये ६ लाख ८२ हजार स्वया अप्वो कोरोनामुक्त जुगु खःसा ५ हजार स्वया अप्वो सी धुकुगु दु।