हलिंया तज्जागु च्वापूगुँ सगरमाथा लागा त्वतीपिं विदेशी पर्यटकया ल्याः ७० प्रतिशतं अप्वःगु दु।

चिकुगु अप्वया वगुलिं लिपांगु ई सगरमाथा लागाय् दुहाँवनीपिंसिबें पिहांवनिपिनिगु ल्याः ७० प्रतिशतं अप्वःगु खः। लिपांगु ई छगू वाय् जहाजपाखें न्हय्सः व ११ म्ह पर्यटक लुक्ला कुहाँवःगु व निद्वः व प्यसः पर्यटकं सगरमाथा लागा त्वतूगु नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण लुक्लां धाःगु दु।

ज्याकुथिया ‘एटिसी अफिसर’ सञ्जय श्रेष्ठया कथं मंसिर ४ गते निसः व २३ म्ह दुहाँवःगु खःसा स्वसः व ६२ म्हेस्यां लुक्ला त्वतूगु खः। अथेहे ५ गते सच्छि व १९ म्ह दुहाँवःगु व स्वसः व २० म्हेस्यां लुक्ला त्वतूगु दु। ६ गते ८० म्ह दुहाँवःगु व स्वसः व ७४ म्ह विदेशी पर्यटकं जहाज गयाः लुक्ला त्वतूगु दु।

अथेहे मंसिर ७ गते ८८ म्ह दुहाँवःगु व स्वसः व स्वम्ह पिहाँवंगु, ८ गते ५३ म्ह पर्यटक दुहाँवःगु व प्यसः व ८१ म्ह पिहाँवंगु, ९ गते सच्छि व ३६ म्ह दुहाँवःगु व स्वसः व स्वम्ह पिहाँवंगु व १० गते सच्छि व ३२ म्ह पर्यटक दुहाँवयालि निसः व ५७ म्ह लुक्लां पिहाँवंगु प्राधिकरणया ल्याः धलखय् दु।

ख्वाउँगु तच्वकं अप्वयावःगुलिं विदेशी पर्यटक सगरमाथा लागा त्वता भ्रमण क्वपाला लिहाँवनेगु क्रम अप्वया वंगु पर्यटन व्यवसायी डिकबहादुर दर्नालं धयादिल । गुलिखे पर्यटक ला ख्वाउँ अप्वया च्वय्या लागा हे मवंसें लुक्ला नाम्चें हे लिहाँवनाच्वंगु नं वय्कलं कनादिल। दर्नालं धयादिल, “लःहे च्वापु जुया ब्यूगुलिं विदेशी पर्यटकत च्वय् वने हे मानेमजू। आः ख्वाउँ छक्वलं अप्वःगु दु, तन्हुया भ्रमणय् वःपिं थःगु भ्रमण क्वपाला लिहाँवनाच्वंगु दु।”

नाम्चेसिबें च्वय्या लागाय् कात्तिकया न्हापांगु ई निसें हे च्वापूगागुलिं थुगु लागाय् तसकं ख्वाउँगु वय्कःया अनुमान दु। (रासस)

चन्द्रागिरि नगरपालिकां थःगु लागाया शिक्षित ल्याम्ह्य तय्त ‘डिजिटल’ सीप बियाः देय् दुने हे सुचं प्रविधिया लागाय् ज्या चूलाकेगु ह्वताः दयेका बिइगु नीति कयेच्याःगु दु।

थ्व हे नीतियात ज्याखँय् हयेत नगरपालिकां न्हापांगु खुसिइ सोमबाःनिसें डिजिटल तालिम न्ह्याकूगु दु। नगरपालिकां रोजगार सेवा केन्द्रनाप जानां न्हापांगु खुसिइ न्ह्याकूगु थूगु तालिमय् ५०म्ह ल्यासेल्याय्म्हतसें थःत मिलेजूगु ई लाका न्हि स्वघौ सुचं प्रविधिया थी थी आयाम (मोडल) या बारे ज्ञां काइगु जुइ।

‘स्किल ल्याब’या ग्वाहालिइ न्ह्यानाच्वंगु थुगु तालिमय् नगरया १५ गू हे वडाया ५० म्ह ल्यासेल्याय्म्हतसें ब्वति कयाच्वंगु दु। तालिम लिपा थ्व हे संस्थां इमित लजगाःया निंतिं विदेशी संस्थात नाप समन्वय यानाबीगु धाःगु दु। सीप व लजगाःयात स्वाइगु थुगु तालिमलिपा ब्वतिकापिंसं देशय् हे च्वना सूचं प्रविधिया ज्या याये फइगु धाःगु दु।

लिपांगु ई नगरपालिकां ल्यासेल्याय्म्हतय्त थी थी लागाय् देय् दुने हे लजगाःया ह्वताः चुलाके फइगु लकस दयेकेत माःगु सीपमूलक तालिम, प्रशिक्षण व मेमेगु ज्याझ्वःयात न्हापं थाय् बियावयाच्वंगु दु। सोमबाः न्ह्यागु तालिमया उलेज्या यानादिसें चन्द्रागिरि नगरपालिकाया प्रमुख घनश्याम गिरीं नगरपालिकाया सेवायात प्रविधिमैत्री दयेकाः यंकेगु नगरपालिकाया नीति दूगु खँ धयादिल।

वय्कलं धयादिल, “देय् दुने हे लजगाःया ह्वताः चुलाकेया निंतिं नगरपालिकां युवातय्त केन्द्रय् तयाः थी थी ज्या न्ह्याकेया नापं प्रशिक्षण व तालिम बियाच्वंगु दु।” ज्याझ्वलय् प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हेमराज अर्यालं नगरपालिकां न्ह्याकाच्वंगु रोजगारमुखी तालिमलिपाया पलाः न्ह्याकेत न्हापांगु कुतः कथं डिजिटल तालिम न्ह्याकाःगु व थुकीं सीप व लजगाःयात स्वाइ धयादिल।

वय्कलं धयादिल, “डिजिटल तालिमलिपा देय् दुने हे च्वना ज्या यायेफइगु जुयाः नगरपालिकां थुजाःगु तालिमयात यक्वः मू बियाः न्ह्यने हःगु खः। सुचं प्रविधिया लागाय् दक्ष जनशक्ति म्ह्वः जुयाच्वंगुयात तालिमं पूवंकेगुलिइ ग्वाहालि याइ। डिजिटल तालिमलिपा ब्वतिकाःपिन्त रोजगारदाता कंपनीनाप समन्वय यानाबिइगु जुया थुकिया मू यक्वः दु।”

ज्याझ्वलय् नगरपालिकाया उपप्रमुख वसन्ती श्रेष्ठ, प्रवक्ता कृष्णप्रसाद खड्गी, रोजगार सेवा केन्द्रया प्रमुख पुष्पराज शर्मां तालिमया महत्वबारे नुगः खँ तयादीगु खः। (रासस)

बिपी कोइराला मेमोरियल अस्पतालं मस्तय्गु क्यान्सर ल्वय्या सितिकं वासः यायेगु ज्या न्ह्याकूगु दु।

अस्पतालं न्हापा नं खाता, नयेगु नँसा, रेडियो थेरापी सितिकं याना वयाच्वंगु खःसा आः वया वासः नं सित्तिकं यायेत्यंगु खः। अस्पतालया कार्यकारी निर्देशक डा शिवजी पौडेलया कथं डिसेम्बरया लिपांगु न्हि तकया दुने विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) पाखें केमो नापनापं मचा क्यान्सर ल्वय्या ३५ गु वासः सितिकं वयेत्यंगु दु।

व वासःत मवतले आःयात अस्पतालं हे वासः बिया वयाच्वंगु दु। वय्कलं धयादिल, “मन्त्रालय नं स्रोत क्वछिना ब्यूगुलिं आः जिमिसं फुक्क वासः  नापनापं सितिकं उपचार यायेगु ज्या न्ह्याकाःगु खः।” अस्पतालया उपनिर्देशक डा उमेश नेपालया कथं थुगु अस्पतालय् क्यान्सरया मचा ल्वगितय् चाप यक्व हे दु। वय्कलं धयादिल, “ल्वगित यक्व दु, सितिकं वासः यायेबले अस्पतालयात तःधंगु भार जुइ धकाः धायेधुंका स्वास्थ्य मन्त्रालयनं वासःया स्रोत क्वछिना बिइगु बचं बिल।” लिपा पलेसा कायेगु याना आःयात अस्पतालं हे केमो नापनापं मेगु वासः मिलेयानाच्वनागु उपनिर्देशक डा नेपालं धयादिल।

अस्पतालया मचा क्यान्सर ल्वय् विशेषज्ञ डा कृष्णसागर शर्मां न्हापांगु इलय् हे मस्तय् क्यान्सर म्हसिके पूmसाः लंके अःपुइगु धयादिल। नेपालय् दँय् दसं द्वःछि व न्यासःया ल्याखं न्हूपिं मचा क्यान्सर ल्वगित अप्वःया वनाच्वंगु दु धइगु जिमिगु अनुमान दु धकाः वय्कलं धयादिल। उपिंमध्ये बच्छिजक वासःया पहुँचय्  वयाच्वंगु नं वय्कलं तनादिल। वय्कलं धयादिल, “गुलिखय् मस्तला क्यान्सर जूगु हे मसिकं सिनावनाच्वंगु दु।

गुलिसिनं विदेश वना वासः याकाच्वंगु दु। अथेजुसां ५० प्रतिशत मस्त क्यान्सर अस्पतालया पहुँचं पिने हे लानाच्वंगु दयेमाः धयागु जिमिसं अनुमान यानाःगु दु।” मस्तय् क्यान्सरया वासः पूवंक सितिकं यायेगु जुलिसें अस्पतालया पहुँच पिने लानाच्वंपिं मस्तय्त नं वासः यायेफइगु लकस बनेजुइगु खँय् वय्कलं भलसा प्वंका दिल। (रासस)

नेपाल भ्रमणय् वयाच्वंम्ह कोसोभोया स्थानीय सरकार लिसे प्रशासनमन्त्री एल्बर्ट क्रिस्निक व यल महानगरया प्रमुख चिरीबाबु महर्जन दथुइ नापलायेगु ज्या जुगु दु।

मन्त्री एल्बर्ट प्रतिनिधिमण्डलया टोलीें महानगर प्रमुख महर्जनं यल महानगर कार्यालयय् नापलानादीगु खः। नेपाःया स्थानीय सरकारया कुतः, उपलब्धि, अवसर व चुनौतीया बारेय् मन्त्री एलबर्टया पुचलं जानकारी कयादीगु खः।

हेल्भेटास नेपाःपाखे नेपालय् सञ्चालित जूगु ज्याझ्वःया बारे अध्ययन यायेगु झ्वलय् कोसोभो टोली सोमवाः नेपाः वःगु खः।

मन्त्री एल्बर्ट न कोसोभोया भौगोलिक, राजनीतिक अवस्थाबारेय् जानकारी ब्यूगु खः।नापे कोसोभाय् दुगु पालिका न प्रविधि, ज्ञान, सिप व बालागु कुतःयल महानगरय् दुथ्याकेगु व अनुभव कालबिल यायेगु प्रतिबद्धता यानादीगु खः।

नेपाल धितोपत्र बोर्डय् न्हुगु नेतृत्व वयेवं सेयर बजारय् न सकारात्मक प्रतिक्रिया वःगु दु। मंगलवाः सेयर बजाः २७ सय ल्याखय् थ्यःगु दु।

म्हिगःया तुलनाय् नेप्से परिसूचक ३३.४१ ल्याखं थहावंना नेप्से २७१६ ल्याखय् थ्यःगु दु। कारोबार रकम न थहावंगु दु। म्हिगः ६ अर्ब ३४ करोड कारोवार जुगुलि थौ ७ अर्ब ४४ करोडया कारोबार जूगु दु।

थौ २११ कम्पनीया भाः थहावंगुलि ३२ गु कम्पनीया भाः कुहावःगु दु सा छगू कम्पनीया भाः स्थिर जूगु दु। दक्को सेक्टरया सूचक थहावःगु दु। बैंकिङ १.२०, विकास बैंक ०.४९, फाइनान्स १.५१, होटल लिसे पर्यटन ०.६४, हाइड्रोपावर १.९७, लगानी १.१३, जीवन बीमा १.०२, उत्पादन १.०८, माइक्रोफाइनान्स ०.८५, निर्जीवन बीमा ०.८१, मेमेगु १.६८ व व्यापार समूह १.२९ प्रतिशतं थहावंगु दु।

स्वंगू कम्पनीया भाः १० प्रतिशत स्वया अप्पोगु दु। सपोर्ट माइक्रोफाइनान्स, युनाइटेड इदी मर्दी हाइड्रोपावर, कुथेली बुखरी स्मल हाइड्रोपावरया भाः १० प्रतिशतं थहावंगु दु। मिथिला लघुवित्त वित्तीय संस्थाया ९.६, अपरहेवाखोलाया ८.८ नाप मायाखोला हाइड्रोपावरया ८.६ प्रतिशतं थहावःगु दु। थ्रीस्टार हाइड्रोपावरया भाः १० प्रतिशतं कुहावःगु दु।

राष्ट्र बैंक समस्याउन्मुख घोषणा यायेवं कर्णाली विकास बैंकया भाः ८.४ प्रतिशतं कुहावंगु दु। सामुदायिक लघुवित्तया ८.१, बेस्ट फाइनान्स ६.१ प्रतिशतं कुहावंगु दु। कारोबार रकमया आधारय् नेपाल फाइनान्स, ङादी ग्रुप पावर, एनआरएन इन्फ्रास्ट्रक्चर, कर्णाली विकास बैंक व जानाकी फाइनान्स न्ह्यने खनेदुगु दु।