प्रतिनिधिसभा, राज्य व्यवस्था नापं सुशासन समितिया सभापति रामहरि खतिवडां पदं राजीनामा बियादीगु दु।सभापति खतिवडां थौं सभामुख देवराज घिमिरेयात राजीनामा पेस यानादीगु खः।

राजीनामा पत्रय् धयातःगु दु, “मिति २०८२ साल साउन २७ गते च्वंगु सङ्घीय संसद्, प्रतिनिधिसभाया बैठकय् जिं न्वंवायेगु झ्वलय् प्रतिनिधिसभा अन्तर्गतया राज्यव्यवस्था सुशासन समितिया सभापति पदं राजीनामा बिइगु घोषणा याना कथं थनिंनिसें लागू जुइगु कथं समितिया सभापति पदं राजीनामा बियागु व्यहोरा इनाप यानाच्वना।”

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीं भीडपाखें सुं नं छम्ह अभियुक्तयात पुर्पुक्षया निंतिं कुनातःगु आधारय् न्यायया हत्या यानाः अभियोगमुक्त जुइत स्वइपिंपाखें इलं थुकिइया लिसः न्ह्याबलें मागे याइगु धयादीगु दु।प्रतिनिधिसभाया थौंया बैठकय् संबोधन यानादिसें प्रधानमन्त्री ओलीं भीडया ल्यूल्यू ब्वाँय् वनीगु भीड अचम्मया जक मखु माया वंगु नं जूगु टिप्पणी यानादिल।

“लखं लख जनतां सहकारीइ याःगु बचत हिनामिना याःपिं सलंसः मनूतय्त न्यायालयय् मुद्दा जुयाच्वंगु दु।अदालतं मुद्दा स्वयाच्वंगु दु। पूर्वमन्त्री, पूर्वसांसद, बहालवाला मेयरलिसें थी थी ओहोदाय् च्वनेधुंकूपिं दर्जनौँ मनूतय्त अदालतं कुंकेछ्वःगु दु। तर अदालतं पुर्पुक्षया निंतिं कुनातःपिं सुं नं छम्ह मनूयात ‘राजनीतिक प्रतिशोध’ जूगु धइगु जबर्जस्त भाष्य दयेकेत्यना च्वंगु दु”, न्ह्यसः न्यनेगु शैलीइ प्रधानमन्त्री ओलीं धयादिल, “छम्ह मनूयात प्रतिशोध जूगु खःसा थुनाय् लानाच्वंपिं मेपिं मनूतय्त छु जूगु खः? उगु धाःसा कानुनी कारबाही खः? अर्बाैं ध्यबा अपचलन याःगु द्वपनय् कुनातःपिं सलंसःमध्ये सुयात ‘प्रतिशोध’ जूगु खः? सुयात कुंगु जक पाय्छि खः?”

वय्कलं थुजाःगु खँयात कयाः मद्दिक संसदय् पंगः थनाः विस्मयकारी, भावनात्मक व हानिकारक उत्तेजनाया एकालापय् मुलुकयात यंकेगु गुगुकथं नं पाय्छि मजुइगु धयादिल । प्रधानमन्त्री ओलीं स्वतन्त्र न्यायालयं याइगु निर्णय सरकार अनुकूल वा प्रतिकूल न्ह्यागु हे जूसां नं उकिइ सरकारया ल्हाः मदइगु ध्वाथुइकादिसें संसद्, सरकार, न्यायालयलिसें थःगु ज्या यायेमाःगु लोकतान्त्रिक प्रणालीया फुक्क धइथें अंग तय्त पेशेवर ‘मास म्यानुपुलेसन’या आक्रमणं बचे यायेमाःगुलिइ बः बियादिल। वय्कलं आःया सरकार स्यंगु राजनीतियात लयय् मिलेयायेगु, शिथिल अर्थतन्त्रयात गतिशील यायेगु, राजनीति व नीतिइ ब्वलंगु अस्थिरतायात अन्त्य यानाः नीतिगत स्थिरता कायम यायेगु, न्ह्याकूगु ज्या क्वचायेकेगु– प्रतिनिधिसभाया थ्व कार्यकालय् जुइ मफइगु ज्यायात अत्थें तयातयेगु व मुलुकयात झ्यातुयाच्वंगु असान्दर्भिक योजना÷ज्याझ्वः खारेज यायेगु झ्वलय् लानाच्वंगु धयादिल।

प्रधानमन्त्री ओलीं थौं संसदय् न्ह्यथंगु गुलिखे विषय राष्ट्रिय प्राथमिकता व आवश्यकताय् आधारित मजूगु नापं देय् व जनताया हितय् केन्द्रित जुयाः ज्या यायेमाःगु थ्व हनेबहःगु सदनय् मखुगु खँ दयेकाः ‘कन्फ्युजन’ यायेगु व सोसल मिडियाया निंतिं कन्टेन्ट उत्पादन यायेगु थाय् दयेकेगु दुष्प्रयास जुयाच्वंगु टिप्पणी यानादिल। “गुलितक धाःसा भिजिट भिसाय् विदेश वनाः अनया हे नागरिकता कयाः, उखेयागु नागरिकता मत्वःतुसे नेपाः लिहाँवयाः मन्त्रीतक जूगु प्रमाणित अभियुक्तत व भिजिट भिसाय् वनाः उखे हे निकः इहिपा यायेधुंकूपिं मनूतय्सं नं अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थलय् प्लेनय् च्वंपिं फुक्क नागरिकतय्त ‘म्यूगु’ धइगु भाष्य स्थापित यायेत सनाच्वंगु दु। थुकिया ल्यूने मुलुक व नागरिकतय् हित स्वानाच्वंगु मदु, थुकिं इमोसनल ब्ल्याकमेलिङ पाखें थःगु स्वार्थ पूर्ति यायेगु प्रवृत्ति जक उलाः क्यंगु दु।” वय्कःया धापू खः।

अस्थिरताया न्ह्याथेंजाःगु चाहना याःसां नं वइगु ०८४ सालया निर्वाचनतक थ्व हे राजनीतिक समीकरण न्ह्यानाच्वनीगु हाकनं ध्वाथुइकादिसें वय्कलं लोकतन्त्रया सम्वद्र्धन यायेत मखुसे उकिया उपभोग यायेगु उकिया हुर्मत कायेगु अभिष्ट दुपिंसं प्रणालीयात प्रहार यायेत स्वःसां नं थःपिं प्रणालीया रक्षा यायेत दृढ दूगु धयादिल।

प्रधानन्त्री केपी शर्मा ओलीं बहुविवाहयात मान्यता मबिइगु खँयात ध्वाथुइकादीगु दु।

प्रतिनिधिसभाया थौंया बैठकय् सम्बोधन यानादिसें वयकलं सरकारं कानुन हयेत्यंगु धइगु छुं नं सत्यता मदूगु खँयात ध्वाथुइकादिसें लोकतन्त्रया निंतिं ल्वानावयापिं थःपिंसं थुजाःगु कानुनया बिचाः तक नं याये फइमखु धयादिल।

प्रधानन्यायाधीश प्रकाशमान सिंह राउतया समुपस्थितिइ उच्च अदालतया न्यायाधीशय् नियुक्त जुयादीपिं नीन्हय्म्ह न्यायाधीशयात पदलिसें गोपनियताया शपथ ग्रहण याकूगु दु।

सर्वाेच्च अदालतय् थौं जूगु छगू ज्याझ्वलय् उच्च अदालत यलया मुख्य न्यायाधीश लालबहादुर कुँवरं नवनियुक्त जुयादीपिं न्यायाधीश तय्त पद लिसें गोपनियताया शपथ ग्रहण याकादीगु खः।न्याय परिषद्या थ्वहे साउन २२ गते च्वंगु बैठकं उच्च अदालतया न्यायाधीशया निंतिं नीन्हय्म्हेसित नियुक्त यानाः पदस्थापन याःगु खः।

उच्च अदालतया निंतिं न्यायाधीश नियुक्त जुयादीपि न्याय परिषदया सचिव यमबहादुर बुढामगरयात उच्च अदालत सुर्खेत, जुम्ला इजलास, धादिङ जिल्ला अदालतया न्यायाधीश गोपाल प्रसाद बास्तोलायात उच्च अदालत यल, ओखलढुङ्गाया जिल्ला न्यायाधीश गिरीराज गौतमयात उच्च अदालत दीपायल, महेन्द्रनगर इजलासय् नियुक्त यानाः पदस्थापन याःगु खः। गुल्मीया जिल्ला न्यायधीश युवराज गौतमयात उच्च अदालत विराटनगर, अस्थायी इजलास गोखलढुङ्गा, दाङया जिल्ला न्यायाधीश तेजनारायण पौडेलयात उच्च अदालत तुलसीपुर, बुटवल इजलास, पर्वतया जिल्ला न्यायाधीश प्रकाश ढुङ्गानायात उच्च अदालत यल, उदयपुरया जिल्ला न्यायधीश दीपककुमार खरेलयात उच्च अदालत यलय् नियुक्त यानाः पदस्थापन याःगु दु।

गोरखाया जिल्ला न्यायाधीश शिवबहादुर रानाभाटयात उच्च अदालत यल, येँया जिल्ला न्यायाधीश कमलप्रसाद पोखरेलयात उच्च अदालत जनकपुर, ख्वपया जिल्ला न्यायाधीश वासुदेव न्यौपानेयात उच्च अदालत यल, पाल्पाया जिल्ला न्यायाधीश दलबहादुर केसीयात उच्च अदालत तुलसीपुर, नेपालगञ्ज इजलास, कपिलवस्तुया जिल्ला न्यायाधीश प्रकाशचन्द्र अधिकारीयात उच्च अदालत दीपायल, चितवनया जिल्ला न्यायधीश रमेशप्रसाद ज्ञवालीयात उच्च अदालत यलय् नियुक्त याःगु दु।

अथे हे, मोरङया जिल्ला न्यायाधीश उदयप्रसाद भट्टराईयात उच्च अदालत विराटनगर (धनकुटा इजलास), मकवानपुरया जिल्ला न्यायाधीश अवनी मैनाली भट्टराईयात उच्च अदालत यल, उच्च अदालत पोखराया रजिष्ट्रार खड्गराज अधिकारीयात उच्च अदालत दीपायल, उच्च सरकारी वकिल ज्याकुथिइ, यलया सहन्यायाधिवक्ता शङ्कर खत्रीयात उच्च अदालत जनकपुर (अस्थायी इजलास वीरगञ्ज), सर्वाेच्च अदालतया रजिष्ट्रार अच्युत कुइँकेलयात उच्च अदालत यल, कानुन, न्याय लिसें संसदीय मामिला मन्त्रालयया सहसचिव कोमलबहादुर खत्रीयात उच्च अदालत सुर्खेटय् नियुक्त याःगु दु।

न्याय परिषद्ं कानुन व्यवसायीपाखें शर्मिला थापा विष्टयात उच्च अदालत यल (हेटौँडा इजलास), प्रतापसिंह ठकुरीयात उच्च अदालत तुलसीपुर (बुटवल इजलास), बालकृष्ण गैरेयात उच्च अदालत पोखार (बागलुङ इजलास), निशा बानियाँयात उच्च अदालत तुलसीपुर (बुटवल इजलास), श्यामकुमार विश्वकर्मायात उच्च अदालत दीपायत व अरुणकुमार पञ्जियारयात उच्च अदालत विराटनगर (अस्थायी इजलास ओखलढुङ्गा)य् नियुक्त याःगु दु । वय्कःपिंसं थौं पद लिसें गोपनियताया शपथ ग्रहण यानादिल।

वंगु आर्थिक दँय् प्रेस स्वतन्त्रता हननया ९४गू घटना जूगु दु। प्रेस काउन्सिल नेपालं काउन्सिलय् दर्ता जूगु निवेदन व नियमित अनुगमनया लिधंसाय् प्रेस स्वतन्त्रता सम्बन्धी ९४गू घटना जूगु धाःगु खः।

विसं २०८१ साउन १ निसें २०८२ असार ३२ गते तक याःगु अनुगमनय् प्रेस स्वतन्त्रता हननया ९४गू घटना जूगु खः। दकसिबे अप्वः बागमती प्रदेशय् ३४ गू थुजाःगु घटना जूगु दु।

अथे हे, मधेस प्रदेशय् २५ गू, सुदूरपश्चिम व कोशीइ च्यागू–च्यागू, कर्णालीइ न्हय्गू, गण्डकीइ प्यंगू, लुम्बिनीइ स्वंगू व देय् पिने छगू घटना जूगु दु।

लैङ्गिक कथं स्वयेबलय् थ्व ईया दथुइ ९६म्ह मिजंत व झिम्ह मिसात यानाः १०६ म्ह पत्रकारत पीडित जूगु खने दयाच्वंगु दु। समीक्षा अवधिइ बागमतीइ प्यंगू, मधेसय् स्वंगू व कर्णाली प्रदेशय् निगू प्रेस स्वतन्त्रता दुरुपयोगया घटना जूगु काउन्सिलं धाःगु दु।