वंगु २०५६ जेठ १८ गते तत्कालीन सर्वोच्च अदालतं येँ महानगरपालिकाय् नेवाः भाय् व राजविराज नगरपालिका लिसें धनुषा जिविसय् मैथिली भाषायात बिउगु मान्यता खारेज याना बिउगु विरोधय् नेवाःत नापं नेपाःया मातृभाषी अभियन्ता नापं थीथी खलः पुचःपाखें जेठ १८ गतेयात हाकूगु न्हि कथं हना वयाच्वंगु खः ।

देशय् संविधान सभापाखें न्हूगु संविधान जारी जुइवं आः भाषाया समस्या समाधान जुइगु जुल, भाषिक समानता दइगु जुल धकाः यक्व आशा यायेगु ज्या नेवाःत नापं थीथी मांभाय् ख्यःयापिन्सं याःगु खः । उगु हे ल्याखं न्हूगु संविधानवासांनिसें हाकूगु न्हि हनेगु ज्या झन झन फ्यासुया वंगु खः ।

अथे धकाः गोष्ठी यायेगु, भर्चुअलया माध्यमं जूसां हाकूगु न्हियात लुमंकेगु ज्या धाःसा मयाःगु अवश्य नं मखु । निरन्तर रुपं हाकूगु न्हि धकाः जेठ १८ गतेयात लुमंकाः वयाच्वंगु खः । संविधान जारी जूगु नं खुदँ पुला वने धुंकूगु अवस्था दु । थ्व ई तकया दुने स्थानीय सरकारं मांभाषं आखः ब्वंकेगु ज्या खनेदयेक याःगु खने दु । भाषाया ल्याखं मेगु खःसा हे उपलब्धी जुयाच्वंगु धाःसा मदु । बाग्मती प्रदेशय् नेवाः भाय् व तामाङ भाय्यात कामाकाजि भाषाया रुपय् लागू याकेगु नितिं ऐन दयेका प्रदेश सरकारयात लःल्हाये धुंकूगु अवस्था खःसा नं संसदं पारित यायेगु धाःसा ल्यं दनि ।

भाषा ख्यलय् मेगु खास हे खने दयेके ज्या जुयाच्वंगु मदु । मांभाय् यात संरक्षण व सम्वद्र्धनया नितिं राज्यं गुलि चासो चायेमाःगु खः उगु कथं तयाच्वंगु मदु । उकिं भाषा ख्यः नाप नापं समग्र नेवाः अधिकारया सः थ्वयेकेगु नितिं छगू बांलाःगु दिं कथं नाला थुगुसी हाकूगु न्हि हना भाषा, जातीया अधिकार नाप नापं नेवाः पहिचानया सः थ्वयेके त्यनागु खः धकाः नेवाः देय् दबूया न्वकू उमेश स्थापितं धयादीगु दु । वंग वालय् जक नेवाः देय् दबूया संयोजनय् थीथी नेवाः खलः पुचःया मंकाः मुँज्या च्वना थुगुसी मंकाः कथं हाकूगु न्हि हनेगु तयारी याःगु खः ।

नेवाः देय् दबू स्वनिगः विशेष प्रदेशया नायः श्रीकृष्ण महर्जनं जेठ १८ गते हाकूगु न्हि हनेगु धइगु नेवाःतयगु नेतृत्वय् थीथी आदिवासी जनजाति नापं मातृभाषी समदाय नापं पहिचनन पक्षधरपिन्त छगू हे थासय् हयेगु अले नेवाः अधिकारया नितिं नेवाःत सुंक च्वंगु मदुनि धकाः सन्देश बिइगु ज्याझ्वः यायेत्यनागु खः धकाः धयादिल । थुगसी हाकूगु न्हि हनेगु झ्वलय येँया बसन्तपुलिइ नेवाः भाय्, नेवाः लिपि नापं थीथी भाय् व थीथी लिपिपाखें भाषानिसें पहिचानया अधिारया नितिं सः थ्वयेकेगु कथं प्लेकार्ड व ब्यानर ब्वज्या यायेगु जुइ धकाः नं वयकलं कनादीगु दु ।

जेठ १८ गते हाकूगु न्हि घाः अझ लंगु मदुनि, व्यवस्था ह्यूगु खः अधिकारया संघर्ष दिउगु मदुनि, नेवाः अधिकारया सः थ्वयेके धइगु मू नारा ज्वना ब्यानर नापं प्लेकार्ड प्रदर्शन ज्याझ्वः यायेत्यंगु खः । उगु ज्याझ्वलय् थीथी कलाकारपिन्सं म्ये न्यंकेगुनिसें कवि कवियत्रीपिन्सं नेवाः अधिकारया सः थ्वयेकेगु कथंया चिनाखँ नं न्यंकेगु ज्याझ्वः जुइ धकाः ग्वसाः खलकं धाःगु दु ।

शेयर बजाः थौं न कुहावःगु दु। शेयर बजाः परिसूचक नेप्से थौं बुधवाः ३८ दशमलव ८३ अङ्कं कुहावःगु दु।

थौं बजाः कुहावया १ हजार ८ सय ४९ दशमलव ८३ विन्दुइ कुहावःगु खः। दक्को समूहया शेयर कुहावःसा थौं होटल व पर्यटन, उत्पादन, फाइनान्स, जलविद्युत् व लगानी समूहया शेयर अप्पो थहावःगु दु।

बजाः कुहावःगु दिं २६२ गु कम्पनीया ८७ लाख ३६ हजार कित्ता शेयर २ अर्ब ३१ करोड ५१ लाख रुपैयाँ न कारोबार जूगु दु ।

दकलय् अप्पो प्रभु बैंकया ३४ करोड २८ लाख रुपैयाँया शेयर किनबेच जूगु दु। अथेहे युनिलिभर नेपालया शेयर १० प्रतिशतं कुहावःगु दु। समग्र बजाः कुहावःसा आत्मनिर्भर लघुवित्तया शेयर १० प्रतिशतं थहावःगु दु।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड प्यन्हु भ्रमणया निति भारतया न्हुगु दिल्लीइ वःगु दु।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डलयात न्हुगु दिल्लीइ इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलय् भारत सरकारया विदेश राज्यमन्त्री मिनाक्षी लेखीं लसकुस याःगु खः। प्रधानमन्त्रीयात विमानस्थलय् सांस्कृतिक झाँकीं लसकुस याःगु खः।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलं नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण याःगु दु। थौं बुधवाः सुथय् वयकलं विधेयक प्रमाणीकरण याःगु दु धका राष्ट्रपति कार्यालयया स्रोतं धाःगु दु।

तत्कालीन राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीं संविधान विपरीत ‘होल्ड’ याःगु नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण यायेत सरकारं जेष्ठ १२ गते राष्ट्रपति पौडेलयात इनाप याःगु खः।

मन्त्रिपरिषदया इनाप कथं संविधानया धारा ६१ व ६६ बमोजिम राष्ट्रपतिं विधेयक प्रमाणीकरण याःगु खः। संघीय संसदं साउन २०७९ हे नागरिकता विधेयक पास याःगु खः।

तर तत्कालीन राष्ट्रपति भण्डारीं प्रमाणीकरण मयागुलि साउन २९ गते सन्देश नाप प्रतिनिधिसभाय् लितः छ्वःगु खः।

उपप्रधान नाप रक्षामन्त्री पूर्णबहादुर खड्कायात कार्यवाहक प्रधानमन्त्री याःगु जिम्मेवारी बिःगु दु।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड थौं बुधवाः न्हिनय् प्यन्हुया निति भारत भ्रमणय् वःगु खः। प्रधानमन्त्रीया अनुपस्थितिइ प्रधानमन्त्री याइगु न्हिन्हिया प्रशासनिक ज्या यायेगु जिम्मेवारी उपप्रधानमन्त्री नाप रक्षामन्त्री खड्कायात बियागु दु धका राष्ट्रपति कार्यालयं धाःगु दु।