तीनकुने क्षेत्रय् निषेधाज्ञा (कर्फ्यू ) जारी याःगु दु। जिल्ला प्रशासन कार्यालय येँया प्रवक्ता अशोक कुमार भण्डारीं थौ शुक्रवाः न्हिनय् ४ बजे जुया २५ मिनेतं निसे बहनि १० बजे तकया निति उगु थासय् निषेधाज्ञा कफ्र्यू आदेश जारीयाःगु दु धका जानकारी ब्यूगु दु।

तीनकुनय् भेला जूपि पूर्व जुजुया समर्थक व प्रहरी दथुइ ल्वापू जुइवं उगु थासय् कफ्र्यू जारी याःगु खः। स्थितियात नियन्त्रणय् कायेगु निति अश्रुग्यास प्रहार तक याःगु खः।

प्रदर्शनकारी तयस श्री राज भवन व अन दुगु कुमारी बैँकय् तक तोडफोड याःगु खः। तोडफोड लिपा प्रदर्शनकारी तयस उगु भवनय् मिँ तयेगु तक याःगु खः।

विवादित धर्मगुरु आचार्य श्रीनिवास राजावादी समूहया आन्दोलनय् वंगु दु। श्रीनिवास थ्व स्वया न्ह्यः विवादित अभिव्यक्ति ब्यूगु द्धपनय् ज्वंगु खः।

वयात अप्पां कयेकूगु द्धपनय् ज्वंगु खः।अथेहे, तिनकुनें न्हुग बानेश्वरपाखे वयेत स्वयेवं राजावादी समूहनाप प्रहरी छु ई ल्वापू जुगु खः।

येँ महानगरपालिका–८ पाखें बछलेश्वरी जात्राया निंतिं फल्चा व दबू निर्माण याःगु दु। पाशुपत लागाया नांजाःगु जात्रा जुयाः नं थुकिया थःगु हे फल्चा मदुगु खः।

जात्राया व्यवस्थापनयात सहज यायेत फल्चा निर्माण यानागु धकाः वडा अध्यक्ष नापं महानगरपालिकाया सम्पदा नापं पर्यटन समितिया कजि आशामान सङ्गतं जानकारी बियादिल। फल्चालिसें वडा अध्यक्ष सङ्गतं रावण पार्टीया नं उलेज्या यानादिल। फल्चा व दबू निर्माण याःगु थाय् सार्वजनिक जग्गा खः।

पशुपति क्षेत्र विकास कोषं मोही दयेकाः व्यक्तियात उपयोग याकातःगु खः। थथे निजी छ्यलाबुलाय् वयाच्वंगु सार्वजनिक सम्पत्तियात वडां कब्जामुक्त याःगु खः। थुगु थासय् ३७ न्हुं फल्चा व दबू दयेकेगु पूवंकूगु खः।सङ्गतं धयादी, “वडां फल्चा व दबू दयेके धुंकाः जात्रा यायेगु खत, गुठिं मांया मूर्ति स्थापना याकूगु खः, थुकिं लिच्छविकालीन ऐतिहासिक जात्रा नापं सम्पदाया दिगो संरक्षण व उपयोगय् योगदान जुइ।”

थ्व यायेत ३० लख ८६ हजार बजेत तूगु खः। निगू आना जमिनय् दयेकूगु फल्चा निगू तल्ला निर्माण याःगु खः। थुगु थासय् थ्व हे चैत १८ गतेतक बछलेश्वरी, बज्रेश्वरी नापं आकाश भैरव जात्रा याइ। थ्व जात्रा विसं १९३६ स्वयां न्ह्यःनिसें न्ह्यानावयाच्वंगु धाइ।

रावण लङ्का फल्चा १६ गूगु शताब्दीया संरचना धकाः धायेगु याः। फल्चा १९९० व २०७२ सालया भुखाचं जीर्ण जूगु खः। स्वगू तल्लाया फल्चा ४४ न्हुं निर्माण पूवंकूगु खः।

स्वनिगःया नेवाः तयगु मोहनीलिपाया दकसिबे तःधंगु नखः कथं न्यायेकीगु पाहाँ चह्रे नखः न्यायेका च्वंगु दु। चःह्रे चन्द्रमासया पात्र कथं झिंप्यक्वःगू न्हियात धाइ।

थ्व नखःया दिंकुन्हु नइगु मुख्य नसा कथं लाभा जुूगुलिं थ्व नखःयात छम्हनिम्हेसिनं ‘लसुने चाड’ नं धायेगु याः धकाः संस्कृतिविद्तय्सं धयातःगु दु। थ्व नखःयात  स्वनिगःया नेवाः तय्सं मोहनी व स्वन्ति नखः थेँ हे तःजिक न्यायेकेगु याइ।

थौंया न्हि मस्त, ल्याय्म्ह ल्यासे, ज्याथः जिथिपिंसं सुथः न्हापां निसें हे लुँमरी अजिमा, रक्तकाली, श्वेतकाली, कंगः अजिमा निसेंया थी थी पीठय् वनाः अजिमा, गणेद्यः, भैरव लिसें थी थी द्यःया पुजा यायेगु याइ। न्हिनय्निसें बहनीतक थःथिति व छेँजःपिं नाप मुनाः थी थी नसात्वँसात नयेगु याइ। पाहाँ चःह्रे कुन्हु मुख्य यानाः समयबजी नइ।

बजि, भुति, खेँ, वः, वाउँचा, अचार, आलु, न्या, हाकु मुस्यालिसेंया नसाः त्वँसा नइ। “थी थी थासय् च्वंपिं द्यःया खः जात्रा यानाः पाहाँ चःह्रे नखः न्यायेकेगु यानावया च्वंगु दु।” “थ्व नखःया न्हापांगू न्हि सुथय् थी थी पीठय् पुजा यानाः बहनी भष्मासुरनापं ग्यानाः सुलाः च्वंम्ह लुकु महाद्यःया पुजा याइ।” पाहाँचह्रेया लिपांगू न्हि आइतबाः न्हिनय् असनय् द्यःपिनि खः ल्वाकेगु याइ।

ह्याउँगु, वचुगु व म्हासूगु तपुली पुनावःपिं भक्तजनत असनय् मुनाः भद्रकाली (लुँमरी अजिमा) व कंगः अजिमा (चामुण्डा)या खः क्वब्यूपिंसं द्यःया चिलाख हिलाबुला यायेगु याइ। थुकियात हे स्थानीयतय्सं ‘द्यः ल्वाकेगु’ धायेगु यानातःगु खः। न्हापा न्हापा न्हय्गु खः जात्रा यानाः असनय् द्यः ल्वाकेगु यानाच्वंसां लिपांगू ई निगू खः जक जात्रा जुइगु यानाः वयाच्वंगु दु।

लगानी व लिच्वः सुनिश्चित जूसा भारतीय व्यापारिक घरानातय्सं नेपाःया ऊर्जा ख्यलय् लगानी यायेत थःपिं तयार दु धकाः धाःगु दु।

भारतय् च्वंगु नेपाःया राजदूतावास व भारतीय हरित ऊर्जा महासङ्घया मंकाः ग्वसाः नापं स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकय् संस्था, नेपाल (इप्पान)या संस्थागत ब्वतिइ न्हू दिल्लीइ ग्वसाः ग्वःगु ‘नेपाल–भारत इनर्जी समिट’य् ब्वति काःगु भारतया व्यावसायिकतय्सं, नेपालय् भारतीय लगानीया नीतिगत सुरक्षा जुइ माःगुलिइ बः ब्यूगु खः।

इमिसं लगानी यायेधुंकाः लिच्वःया सुनिश्चितता, सहज जुइक लगानी लितकाये दये माःगुलिसें जलविद्युत् आयोजनां फयेमाला च्वंगु समस्या ज्यंकेत सरकारं सहजीकरण यायेमाः धकाः धाःगु खः। नेपालय् ९०० मेगावाटया अरुण स्वंगूगु जलविद्युत् आयोजना निर्माण यानाच्वंगु भारतीय कम्पनी सतलज जलविद्युत् निगम (एसजेभीएन)या आयोजना निर्देशक सुशील शर्मां नेपालय् ज्या यायेत वन, जग्गा कायेगु, भन्सार व सतकया समस्या दयाच्वंगुलिं उगु समस्या ज्यंकेगुलिइ सरकारं सहजीकरण यानाच्वंगु न्ह्यथनादिल।

एसजेभीएनं २१७ किलोमिटर ताःहकःगु प्रसारणलाइन निर्माण यानाच्वंगु व सरकारया ग्वाहालि दूगुलिं ९०० मेगावाटया आयोजना स्वदँ दुने हे ८४ प्रतिशत पूवंगु वय्कःया धापू खः। अरुण–३ य् ३४००० क्वति भारतीय रुपैयाँ लगानी यानाः २५ दँलिपा सरकारयात लःल्हायेगु जूगुलिं थुकिं नेपालया अर्थतन्त्रय् तःधंगु ग्वाहालि जुइगु वय्कःया दाबी खः। थुगु आयोजनां भारतीय लगानीकर्तातय्त नेपालय् आकर्षित याइ धकाः शर्मां कनादिल।

अडानी ग्रुपया न्वकू जयरमन पुनिधानं नेपाःया जलविद्युत् ख्यलय् लगानी यायेत कम्पनीं बांलाःगु आयोजना माला च्वना धकाः धयादिल। हलिन्यक २७ द्वः व ३०० मेगावाट विद्युत् उत्पादन यायेत अडानी ग्रुपं ‘एमओयू’ याःगु जानकारी बियादिसें वय्कलं अडानीया प्राथमिकताय् जःलाखःला देय् व क्षेत्रीय ऊर्जा बजाः लाना च्वंगु धयादिल। भारतीय ऊर्जा मन्त्रालयया अतिरिक्त सचिव आकाश त्रिपाठीं नेपाल व भारतदथुइ द्वःछि मेगावाट विद्युत् कालबिलया संरचना तयार जुइधुंकूगु व च्याद्वः मेगावाट विद्युत् कालबिल यायेगु क्षमताया प्यंगू प्रसारणलाइन निर्माणाधीन जुयाच्वंगुलिं नेपालय् उत्पादित विद्युत् भारत निर्यातया निंतिं समस्या जुइमखु धकाः धयादिल।

उत्तर भारत हाइड्रोपावर कम्पनीया कार्यकारी निर्देशक नरेश गोयलं नेपाल सरकारं प्रशासनिक पंगः चीकाः लगानीया वातावरण दयेकाब्यूसा भारतीय लगानीकर्तात नेपालय् लगानी यायेत तयार दूगु धयादिल। भारतया निंतिं नेपाली राजदूत डा शंकर शर्मां नेपाल सरकारं न्ह्याकूगु सन् २०३५ तक २८ द्वः व ५०० मेगावाट विद्युत उत्पादनया आज्जुइ थ्यंकेत दूतावासं सम्मेलन आयोजना याःगु धकाः धयादिल।

वय्कलं भारतीय लगानीकर्तातय्सं नेपालय् आयोजनाया स्वामित्व न्यानाः वा ‘जोइन्ट भेन्चर’य् नं ज्या यायेफइगु जानकारी बियादिल।