येँ महानगरपालिकाया मेयर बालेन साहं जनताया करयात दुरुपयोग यानाच्वंगु दु। मेयर साहं येँ महानगरपालिकायाया ज्याकू दुगु काठमाडौं प्लाजाय् थःगु नितिं जक बिस्कं लिफ्ट जडान यानातःगु दु।

सूत्रया कथं मेयर साहया फिङर प्रिन्ट जक चले जुइगु कथं लिफ्टय् सफ्ट वेयर तयातःगु दु। गुकिया कारणं उगु लिफ्टं सुनं वनेत स्वल धाःसा वने फइगु अवस्था मदुगु खँ धाःगु दु। उकथं हे मेयर साहया कार्यकक्ष नं दँय् दसं हे मर्मत यायेगु नामय् लाखौं तक ध्यबा खर्च यानाच्वंगु दु। उकथं हे थीथी थासय् सिसी क्यामेरा तयेगु नामय् नं करोडौं तक खर्च यानाच्वंगु खँ सूत्रं धाःगु दु। सूत्रया कथं काठमाडौं प्लाजाया फुक्कं धयागु थासय् अडियो सहित सिसी क्यामेरा तयातःगु दु। अज्याःगु सिसी क्यामेराया फुटेज स्वयेगुया लिसे उकिया अडियो तकं मेयर साहं न्यने फइगु कथं व्यवस्था यानातःगु दु।

मेयर साहं थःगु कार्यकालय् १ हजार १ सय सिसी क्यामेरा जडान यायेगु आज्जु तयातःगु दु। उकिया नितिं जक ४० करोड तका खर्च जुइगु खँ येँ महानगरपालिका सूत्रं धाःगु दु। उकिया नितिं दँय् दसं १० करोडया बजेटया व्यवस्था यानाच्वंगु दु । मेयर साहं थःगु प्रचार प्रसार याकेगु नितिं जक १ करोड तक खर्च यानाः ‘क्यानाडा नेपाल’ नांया अनलाइगु युट्ब च्यानल न्याःगु दु। उगु च्यानलं मेयर साहंया चर्चा यायेगु ज्या यानाच्वंगु दु।

उगु च्यानलं मेयर साहं गन वन। छु न्ववात धइगु फुक्कं धयाथें गतिविधि कभर यानाः युट्युबलय् तयेगु यानाच्वंगु दु। येँ महानगरपालिकाया थःगु हे एफएम दयेक दयेकं थुकथं अनलाइन युट्युब न्यायेगु नं छगू कथंया भ्रष्टाचार जूगु खँ स्वय्म अनया हे कर्मचारीतय्सं धायेगु यानाच्वंगु दु। नेपाल सरकारं नेपाल टिभी व गोरखापत्रयात हे आधिकारिक मान्यता बियातःगु दु। तर येँ महानगरपालिकां हाम्रो काठमाडौं, मेट्रो न्युजयात धाःसा विश्वास यानाच्वंगु मदु। येँ महानगरया कर्मचारीतय् कथं मेयर साहं याःगु ज्याया प्रचार यायेगु खःसा येँ महानगरपालिकाया स्वामित्वय् दुगु सञ्चार माध्यम छ्यले माःगु खः।

तर थःगु स्वामित्वय् दुगु सञ्चार माध्यमं थःगु गुणगान म्हो याइगु जूगुलिं मेयर साहं अनलाइन युट्युब ध्यबा बियाः यकःति प्रचार याकाच्वंगु खः। थ्वहे झ्वलय् येँ महानगरपालिकाया प्रशासनिक ज्या भद्रगोल जुयाच्वंगु खँ सीदुगु दु। मेयर साहं प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सरोज गुरागाईंयात निलम्बन याःगु खः। वयां लिपा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतया जिम्मेवारी येँ महानगपालिकाया शिक्षा विभाग प्रमुख गोविन्द शर्मायात बिउगु खः। तर कार्यवाहक प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत जुयाच्वंम्ह शर्मा आकाझाकां राजीनामा बीवं आः कार्यवाहक सुयात बीगु धइगु अन्यौल जुयाच्वंगु दु।

मेखे मेयर साह छुं न्हिं न्ह्यवंनिसें येँ महानगरपालिकाया सम्पर्कय् मदुगु खँ सीदुगु दु । शर्मा छुं न्हिं न्ह्यः जक कार्यवाहक प्रशासकीय अधिकृत जूगु खःसा वय्कःया अवकाश जुइगु ई झिंन्याला ल्यँ दनि । थःगु कार्यकाल ल्यँ दयेकाः राजीनामा बीगु कारणं थीथी कथंया आशंका यानाहःगु दु। विशेष यानाः येँ महानगरपालिका २८ वडाय् दयेकाच्वंगु १२ तल्लाया भ्यु टावरयात कयाः मेयर साहं प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गुरागाईंयात निलम्बन याःगु खः । उगु भ्यु टावर न्हापां १२ तल्लाया जक दयेकेगु सम्झौता जूगु खः। वयां लिपा १९ तल्ला दयेकेगु कथं मेयर साहं हे स्वीकृत बियातःगु खः।

थःगु गलत ज्याया त्वःपुइत जक मेयर साहं गुरागाईंयात कारबाही याःगु धकाः हुइना भुइना जुयाच्वंगु इलय् कार्यवाहक प्रशासकीय अधिकृत नं राजीनामा बीवं थीथी कथंया आशंका ब्वलंका बिउगु दु।

मातृभाषा संरक्षण यायेगु निति पत्रकारिताया भूमिकायात प्रभावकारी दयकेमाःगुलि दक्षिण एसियाया पत्रकार तयेगु दथुइ थः व थः सहकार्य व छप्प छधिइ जुइमाःगुलि बः बिइगु दु।

अम्रपाली कला साहित्य सम्मेलन बैशालीं सार्क जर्नलिष्ट फोरम भारत च्याप्टर, वैशालीनाप मिले जूया बासोकुण्ड महावीर जन्मभूमीया सभाहलय् जुगु छगु ज्याझ्वलय् मातृभाषा संरक्षण यायेगु निति पत्रकारिताया भूमिकापाखे प्रभावकारी यायेमाःगुलि बःबिउगु खः। उगु ज्याझ्वलय् अन्तर्राष्ट्रिय लोक संस्कृतिया विज्ञ डा. सरिता बधुं मातृभाषा  संरक्षण यायेगु निति राज्य व जनताया तधःगु भूमिका जुइ धका धयादीगु खः। वयकलं बैशालीइ प्रचलित बज्जिका भाषा इतिहास व उकिइ निर्माण यान तःगु सभ्यताय् उल्लेख यानादीसे बज्जिकानाप भोजपुरी भाषायात च्यागुगु भाषाया धलखय् तयेमाःगुलि बः बियादीगु खः। बैशालीयाखे उत्पति जूगु बज्जिका भाषा नेपाःया पूर्वी तराई मधेशय् न्यागु जिल्लाय् ल्हानाच्वंगु दु।

उगु ज्याझ्वः उच्च न्यायालय पटनाया पूर्व न्यायाधीश राजेन्द्रप्रसादं बैशाली भाषा, संस्कृति व धार्मिक हिसाबं ऐतिहासिक भारत वर्षया महत्वपूर्ण थाय् दुगुलि उगु सभ्यता ल्यकातयेगु निति भाषा व लोकसंस्कृतिया संरक्षण यायेमाःगुलि बःबियादीगु खः। सार्क जर्नलिष्ट फोरम बैशालीया अध्यक्ष डा.शशि भूषण कुमारं मातृभाषा संस्कृति व सभ्यताया संवाहक जुगुलिे पत्रकार तयेस मातृभाषा संरक्षण यायेगु ज्या न यायेमाः धका धयादीगु खः। बैशालीपाखे प्रकाशित जुइगु मानवअधिकार टुडेया सम्पादक न जुयादीम्ह डा.कुमारं मातृभाषाया संरक्षण यायेगु निति न पत्रकारिता तयेगु भूमिकापाखे प्रभावकारी ज्या जुइमागुलि बः बियादीगु खः। उकिइ सार्क क्षेत्रया पत्रकार तयेगु सहकार्य जुयाच्वनेमाः धका धयादीगु खः।

ज्याझ्वलय् नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया केन्द्रीय अध्यक्ष नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठं नेपालय् मातृभाषा शताब्दी दँ हना च्वंगु इलय् भारतया बैशालीइ न अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा सम्मेलन याउगुलि गौरवया विषय जुगु दु धका धयादीगु खः।नेपालय् न्हापांगु पटक अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा पत्रकारिता सम्मेलन याना भाषा बचे यायेगु निति पत्रकारिता पाखे सम्मलेन याना न्ह्याकागु ज्या थौ भारतया बैशाली बज्जिका भाषायात ध्यानय् तया यायेगु ज्या तसकं च्वछाय् बहःजु ज्या जुगु दु धका धयादीसे सार्क जनलिष्ट फोरमं नेपालय् न्ह्यागु मातृभाषा पत्रकारिता सम्मलेन थौ भारतय् जुगु दु। आः मेमेगु देशय् न जुइ भलसा कयादीगु खः।

ज्याझ्वलय् डा. जितेन्द्रकुमार सिंह न मातृभाषाय् न्हि न्हि भाषा ल्ह्यायेगु व न्ववायेगुलि न भाषाय् जीवन्त शक्ति वइ धका धयादीगु खः। वयकलं मातृभाषापाखे सम्प्रेषणीय क्षमता, व नाप स्वाना च्वंगु संस्कृति, संस्कार व सभ्यतायात म्वाका तयेगु निति न महत्वपूर्ण जुइ धका धयादीगु खः।

नेपालय् दक्कोय् मातृभाषायात राष्ट्रभाषाया थाय् बियातःगु दु धका धयादीसे नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया वरिष्ठ उपाध्यक्ष सुनील महर्जनं थुकिइ मातृभाषा विकास यायेगुलि अझ भलसा कायेगु थाय् दु धका धयादीगु खः। वरिष्ठ उपाध्यक्ष महर्जनं मातृभाषा पत्रकारितापाखे सूचना बिइगु, शिक्षा बिइगु नापं भाषा म्वाकेगु निति महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह याइगुलि मातृभाषाया पत्रकारितापाखे दक्को पक्षनाप सहकार्य जुइमाः धका धयादीगु खः। मातृभाषाया पत्रकारिता विकास यायेगु निति सार्क जर्नलिष्ट फोरमया न तधःगु महत्वपूर्ण दया वयाच्वंगु दु धका धयादीगु खः।

विहार हिन्दी साहित्य सम्मेलनया अध्यक्ष डा अनिल सुलभ,कौसर प्रवेज खान लगायतपिन्स थःथःगु खँ तयादीगु खः सा डा. शशिभूषण कुमार व अमितकुमार विश्वासं च्वयादीगु मानव अधिकार एक दृष्टि नांया सफू न लोकार्पण जूगु खः।

उगु ज्याझ्वलय् नेवाः पत्रकार राष्ट्रिय दबूया नायः नृपेन्द्रलाल श्रेष्ठयात मातृभाष पत्रकारिता ख्यलय् योगदान यानाच्वंगुलि मातृभाषा अन्तराष्ट्रिय अवार्ड लःल्हागु खःसा दबूया बरिष्ठ उपाध्यक्ष सुनिल महर्जन व उपाध्यक्ष सुरेन्द्रभक्त्त श्रेष्ठयात न सम्मान याःगु खः। 

गणतन्त्र कोरियाया कार्यवाहक राष्ट्रपति चोइ साङ मोकया न्ह्यःने नेपाःया राजदूत डा शिवमाया तुम्बाहाम्फें थःगु ओहदाया दसिपौ न्ह्यब्वःगु दु।

मङ्गलबाः सियोलय् छगू समारोहया दथुइ वय्कलं थःगु ओहदाया दसिपौ न्ह्यब्वःगु खः। दसिपौ न्ह्यब्वय् धुंका राजदूत तुम्बाहाम्फें कार्यवाहक राष्ट्रपति चोईनाप नापलानादीगु सिओलय् च्वंगु नेपाःया राजदूतावासपाखें थौं धाःगु दु।

उगु अवसरय् वय्कलं नेपाः व कोरियादथुइ कूटनीतिक सम्बन्ध निस्वंगु ५० दँ थ्यंगु सन्दर्भय् निगू पक्षीय स्वापूयात अप्वः च्वन्ह्याकेत उच्चस्तरीय भ्रमण कालबिल महत्वपूर्ण जुइगु धासें आः वइगु मे तक उज्याःगु भ्रमणया निंतिं सहजीकरण यायेत दूतावासयात ह्वःताः दइगु विश्वास प्वंकादिल।

थःगु कार्यकालय् निगू देय्दथुइया स्वापूयात धिसिलाकेत इमान्दार जुयाः ज्या यायेगु प्रतिबद्धता प्वकुंसे राजदूत तुम्बाहाम्फें गणतन्त्र कोरियाय् च्वंपिं छगू लख स्वयाः अप्वः नेपाःया कामदारतय्सं निगू देय्दथुइ जनस्तरया स्वापूयात प्रवद्र्धनया नापं कोरियाया अर्थतन्त्रय् योगदान याःगु धयादिल।

कार्यवाहक राष्ट्रपतिं राजदूत तुम्बाहाम्फेयात गणतन्त्र कोरियाया निंतिं नेपाःया राजदूतया कथं लसकुस यासें नेपाः व कोरियाया स्वापू बल्लाकेत फक्वः ग्वाहालि यायेगु धयादिल।

लुम्बिनीया मायादेवी देगलय् तयातःगु दानपेटिकां १ क्वति ४३ लख ५९ द्वः ९ सः व ९० ध्यबाः मुंकूगु दु। न्ह्यानाच्वंगु आर्थिक दँय् थ्व निक्वःगु दानपेटिका गणना जूगु खः।

निक्वःगु थुगु गणनाय् उलि ध्यबा मुन धकाः लुम्बिनी विकास कोषं धाःगु दु। थ्व हे पुस १८ गतेनिसें २३ गतेतक दानपेटिका गणना याःगु लुम्बिनी विकास कोषया दांभरि ढुण्डिराज भट्टराई (सिद्धिचरणं) कनादिगु दु। वय्कलं स्थानीय तह, सुरक्षाकःमि, प्रहरी व मेमेपिं स्वापू दुपिं मनू तय्गु ब्वसिूर्यदर्शन सहकारी बचत अपचलनय् थुनछेक बहस न्ह्यानाच्वन कास्कीया सूर्यदर्शन सहकारीया बचत ध्यबा अपचलन मुद्दाया प्रतिवादीपिनिगु थुनछेक बहस जिल्ला अदालत कास्कीइ न्ह्यानाच्वंगु दु। उगु मुद्दाय् द्वपं फयाच्वंपिं राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीया सभापति लिसें पुलांम्ह गृहमन्त्री रवि लामिछाने नापनापं न्हय्म्ह प्रतिवादीपिनिगु थुनछेक बहस जिल्ला न्यायाधीश नीतिज राईया इजलासय् जुयाच्वंगु खः।

मंगलबाः लामिछाने पाखेंया कानुन व्यवसायीया बहस सिधयेधुंका मेपिं प्रतिवादीपिनिगु बहस न्ह्याःगु अदालतया श्रेस्तेदार राजन खनालं धयादिल। सोमबाः व मंगलबाः लामिछाने पक्षया कानुन व्यवसायीपिं अधिवक्ता सुशीलकुमार पन्त, रमणकुमार श्रेष्ठ, सुरेन्द्र थापालिसें नं बहस यानादीगु खः। थ्वसिबे न्ह्यः प्रतिवादी लीला पछाँई व छविलाल जोशी पक्षया कानुन व्यवसायीपिंसं बहस याःगु खः। सरकारी वकिल व जाहेरवाला सहकारीपीडित पक्षया कानुन व्यवसायीं उगु मुद्दाय् बहस यायेधुंका प्रतिवादीपिनि पाखेंया कानुन व्यवसायीया बहस न्ह्यानाच्वंगु खः।

प्रतिवादीपिनिगु बयान क्वचायेधुंका थ्व हे पुस १६ निसें थुनछेक बहस न्ह्याःगु खः। प्रतिवादीपाखेंया कानुन व्यवसायीपिनिगु बहस क्वचाये धुंकाः हाकनं सरकारी वकिलपाखें लिसः बहस न्ह्याइगु धाःगु दु।थुनछेक बहस धुंका प्रतिवादीपिंत पुर्पक्षया निंतिं थुनाय् तयाः अनुसन्धान न्ह्याकेगु कि थुनापिने तयाः हे अनुसन्धान न्ह्याका च्वनेगु धइगु खँय् उजं वइगु जुइ। लामिछानेनापं उगु सहकारी ठगीया मुद्दाय् स्वानाच्वंपिं पुलाम्हं डिआइजी छविलाल जोशी, लीला पछाँई, कृष्णबहादुर गुरुङ, रामबहादुर खनाललिसेंया विरुद्धय् थुनछेक बहस जुयाच्वंगु खः।

वंगु पुस ७ गते जिल्ला सरकारी वकिलया ज्याकुथिं सहकारीया ध्यबा अपचनलया द्वपनय् रास्वपा सभापति लामिछानेनापनापं ४४ म्हेसिया विरुद्ध मुद्दा तःगु खः।सभापति लामिछानेयात सहकारी ठगीनापनापं सङ्गठित अपराध व सम्पत्ति शुद्धीकरणया द्वपनय् तकं मुद्दा तयातःगु दु। सरकारी वकिलया ज्याकुथिं सूर्यदर्शन सहकारीया ध्यबा ठगी प्रकरणय् आः तक ६३ म्हेसिया विरुद्धय् जिल्ला अदालत कास्कीइ मुद्दा तयातःगु दु। सभापति लामिछाने नापं १९ म्हेसिया विरुद्धय् सङ्गठित अपराधय् नापं मुद्दा न्ह्यानाच्वंगु जिल्ला सरकारी वकिलया ज्याकुथिं धाःगु दु।

अथे हे लामिछाने नापनापं खनाल, जोशी व पछाँईयात सम्पत्ति शुद्धीकरणया द्वपंनय् तकं मुद्दा तयातयाःगु सरकारी वकिलया ज्याकुथिं धाःगु दु। पोहेलाथ्व नवमी ११४५, पुस २४ बुधवाःइ उगु दानपेटिका चायेकाः गणना जुगु धयादिल। दानपेटिकाय् मुंकातःगु दानयात क्लोज सर्किट (सिसि) क्यामेराया निगरानीइ कोषया ३२ म्ह कर्मचारी तयाः गणना यायेगु व्यवस्था याःगु खः। मायादेवी देगः चाःह्यू वइपिं तीर्थयात्रु तय्सं श्रद्धां थन दान बिइ। दानपाखें जुगु आम्दानीं कोषया आन्तरिक खर्च व्यवस्थापन जुया वयाच्वंगु धकाः कोषया दांभरि भट्टराईं धयादिल।

लुम्बिनीया मायादेवी देगलय् तयातःगु दानपेटिकां १ क्वति ४३ लख ५९ द्वः ९ सः व ९० ध्यबाः मुंकूगु दु। न्ह्यानाच्वंगु आर्थिक दँय् थ्व निक्वःगु दानपेटिका गणना जूगु खः।

निक्वःगु थुगु गणनाय् उलि ध्यबा मुन धकाः लुम्बिनी विकास कोषं धाःगु दु। थ्व हे पुस १८ गतेनिसें २३ गतेतक दानपेटिका गणना याःगु लुम्बिनी विकास कोषया दांभरि ढुण्डिराज भट्टराई (सिद्धिचरणं) कनादिगु दु।

वय्कलं स्थानीय तह, सुरक्षाकःमि, प्रहरी व मेमेपिं स्वापू दुपिं मनू तय्गु ब्वतिइ उगु दानपेटिका चायेकाः गणना जुगु धयादिल। दानपेटिकाय् मुंकातःगु दानयात क्लोज सर्किट (सिसि) क्यामेराया निगरानीइ कोषया ३२ म्ह कर्मचारी तयाः गणना यायेगु व्यवस्था याःगु खः।

मायादेवी देगः चाःह्यू वइपिं तीर्थयात्रु तय्सं श्रद्धां थन दान बिइ। दानपाखें जुगु आम्दानीं कोषया आन्तरिक खर्च व्यवस्थापन जुया वयाच्वंगु धकाः कोषया दांभरि भट्टराईं धयादिल।